Today I Kill You door SKaGeN
Het theatercollectief SKaGeN werd in 2000 gevormd door studenten van de theateropleiding van Dora Van der Groen aan het Antwerpse Conservatorium. Hun afstudeerproject I0 (denk aan de binaire getallen) dat ze in juni 2000 speelden werd meteen een schot in de roos. Vandaag bestaat de vaste kern nog uit Bjarne Devolder, Valentijn Dhaenens, Korneel Hamers, Mathijs Scheepers en Clara Van den Broek. Intussen is het collectief al meer dan twintig jaar goed bezig, met voorstellingen waarbij het hedendaagse en nieuwe (of vernieuwde) theatervormen ontwikkelt. SKaGeN gaat daarbij ook geen maatschappelijke en politieke materies uit de weg. Daarbij tracht het collectief zijn theaterexploratie steeds in een toegankelijke vorm aan een zo breed mogelijk publiek aan te bieden. Liefst op steeds andere, verrassende locaties. Neem bij voorbeeld de productie van Laura Exterieur: dit verhaal over twee jonge mensen die passioneel verliefd worden, maar dan schrikken van hun eigen gevoelens en terugdeinzen, werd in 2006 in de hal en op de trappen van het Centraal Station in Antwerpen gespeeld, tussen het gedrum en gewriemel van de aankomende en vetrekkende reizigers door. Waarbij het ‘echte’ en het ‘gespeelde’ vaak niet te onderscheiden was.
In Today I Kill You onderzochten Clara Van den Broek en de recent afgestudeerde jonge acteur Bjarne Devolder de diverse aspecten en de complexiteit van een moeder-zoon relatie. De zoon verwijt zijn moeder dat ze er nooit voor hem was. De moeder verwijt haar zoon dat hij niets tegen haar zegt. De onmacht (en misschien ook de angst?) om tot een echt gesprek te komen is groot, want beide personages zitten vast in hun eigen wereld, hun eigen gelijk, eigen verwachtingen, eigen tekorten en frustraties. Elke voorzichtige toenadering wordt gevolgd door een nieuwe pijnlijke afstoting. De moeilijke ouder-zoon relatie wordt nog eens doorkruist door de problematiek van de vaderloze jongeman, die homofiel is en ook slachtoffer is geweest van ongepast seksueel gedrag.
Het aanvankelijke idee komt van Bjarne Devolder, die op een bepaald moment naar Clara Van den Broek kwam met de vraag om samen een voorstelling te maken. Na grondig onderzoek, advies vragen, vele gesprekken, schrijven, uitproberen, schrappen, improvisaties, het toevoegen van nieuwe onderwerpen (met name het seksueel misbruik dat de zoon heeft ondergaan, en waarvan zijn moeder geen weet had) en met een ‘coaching’ van Valentijn Dhaenens & Lukas Smolders kwamen er proefvoorstellingen en uiteindelijk in 2020 een reeks voorstellingen in De Blikfabriek in de Antwerpse deelgemeente Hoboken. (Die na de première in 2020 door de Corona-maatregelen werd gestopt.) Deze verlaten fabriek (Krugerstraat 232, 2660 Hoboken, hoek Lage Weg) is een complex geheel, waar er vroeger (inderdaad) blikken voorwerpen werden gefabriceerd (onder meer Crown-kroonkurken). In afwachting van een nieuwe bestemming, is de vroegere fabrieks-site van zowat 30.000 vierkante meter omgetoverd tot een innovatief centrum, dat een broedplaats is voor diverse kleine en grotere culturele-, sport- en sociale activiteiten. Zoals workshops, een muziekcenter met repetitielokalen en een opnamestudio, zumba- en flamenco-lessen, een alternatief buurtcafé (met koffiebranderij), een Kringloop Winkel, padel-terreinen, skatebaan, klimmuur… en nog veel meer alternatieve ruimtes die ‘artiesten’ (en andere creatieve geesten) kunnen inspireren tot het ontwikkelen van grensverleggende projecten.
Today I Kill You wordt hier gespeeld in een enorme lege ruimte, die aan een wat troosteloze grote overkapte parking doet denken. Er staat een grote wagen geparkeerd, waarin een vrouw van middelbare leeftijd en een jongeman zitten. De vrouw is smaakvol casual gekleed, de jongeman heeft een wat rebelse outfit. Ze dragen haast onzichtbare microfoontjes, en de toeschouwers vinden op hun stoelen (die een grote vierkanten ruimte afzomen) een hoofdtoestel, waarmee ze de stemmen van de acteurs duidelijk kunnen beluisteren. Het publiek heeft geen tijd om te hoesten of de neus te snuiten: na een hevige discussie volgt wel steeds een wat rustiger moment, tot dit weer uitgroeit tot een nieuwe, heftiger ruzie. Of een ritje met de auto te maken, dwars door het speelvlak heen, om na een grote boog weer te keren. Naar het einde toe komt er een intense, aangrijpende scène waarin de zoon aan zijn moeder opbiecht wanneer en hoe hij precies seksueel is misbruikt. Aanvankelijk komt hij met zijn verhaal maar moeilijk op gang, maar geleidelijk aan komen er meer en nog meer schrijnende details naar boven. Waarbij de moeder verstomt, en ook het publiek er verbijsterd bijzit. Tot de moeder tenslotte haar zoon, die nog enkel een hoopje miserie is, in haar armen sluit en wezenloos voor zich uitkijkt. Die scène, deze ‘moderne piëta’, deze hedendaagse tragedie die het publiek tenslotte een echte ‘catharsis’ (een loutering, of zuivering) bezorgt, vergeet je nooit.
Productie gezien op 30 november 2021.
Meer info op: www.skagen.be
