Spaans krijt 2.0.: een oorlogskind in Gent, een bevrijdend verhaal
Vluchtelingen zijn een bestendig onderwerp van vele soorten discussies, gesprekken, drukwerken of media-bemoeiingen. Ook kunstenaars kijken er niet naast en theatermakers hebben uiteraard veel mogelijkheden om de mensheid te confronteren met wat er verkeerd loopt en om balsem voor de pijn aan te reiken.
De Gentse acteur Daan Hugaert (°1949) maakte in 2007 in opdracht van vzw Trefpunt en het Rodenbachfonds, een wandelvoorstelling waarmee hij het meewandelend publiek onderhield over de aankomst en ontvangst in Gent van kinderen die in 1937 door hun ouders uit Spanje naar diverse landen werden gestuurd om ze te beschermen tegen de gevolgen van de barbaarse burgeroorlog die daar in 1936 was begonnen. Samen met acteur-auteur Dirk Tuypens werd Spaans krijt 2.0. herschreven en wordt de tekst nu door Hugaert vertolkt als een monoloog, in een regie van Tuypens.
Zijn vele optredens met verschillende en met eigen gezelschappen en zijn tv-bekendheid (o.a. in Witse, Thuis), weerhouden Daan Hugaert er niet van geheel onafhankelijk een initiatief te nemen of een welbepaalde eigen keuze door te duwen. Dat gebeurde onder meer met Een trooster (tekst van Jibbe Willems), over ‘een kwetsbaar iemand, een gevoelige broekschijter, die minzaam mislukt’ (zie archief theatermaggezien, 11.03.2014).
Met Spaans krijt 2.0., trekt Daan Hugaert zich het lot aan van Spaanse kinderen die als verplichte en zeer kwetsbare vluchtelingen, in een vreemde stad een nieuw leven beginnen. Hugaert speelt en ‘is’, een zekere Angel Luis Munos, die in Gent volwassen werd en het dus allemaal van kinds af aan heeft meegemaakt: het pijnlijke afscheid nemen van zijn mama en papa in Spanje, het op transport gezet worden en de lange en weinig comfortabele reis via Frankrijk naar België. Hij herinnert zich de moeilijke aankomst in Gent, waar hij van zijn zusje werd gescheiden omdat ze een apart pleeggezin werden toegewezen. Maar de ervaringen daarna maakten weel, zo niet alles, goed. Angel was joviaal en sociaal, werd kleermaker, ging op café. Met het typische platte krijt van een kleermaker, zette hij streepjes op de rand van het herbergtafeltje want de ‘patron’ durfde wel eens een tourneetje meer aanrekenen! Vandaar dan ook, onder de cafégasten, Angels bijnaam: Spaans krijt 2.0.
Het verhaal is hedendaags en in Gent gesitueerd, maar tegelijk universeel en van altijd. Angel is een oudere man geworden en overschouwt zijn leven. Hij stelt vast dat hij het geluk heeft gehad als kind in een pleeggezin en in een buurt te zijn opgevangen waar vreemdelingenhaat geen kans kreeg. De solidariteit die hij ondervond gaf hem vertrouwen. Hij beleefde een ‘Temps des cerises’, zoals Yves Montand laat horen in het stuk. Het enige waar Angel echter niet mee over weg kan is, dat er nog altijd oorlogen worden gevoerd en dus alsmaar meer vluchtelingen onderweg zijn. Angels verontwaardiging is er echter een van onmacht tegen de vernietigende almacht van machthebbers. Daarom ook wil Daan Hugaert steeds weer en aan iedereen het verhaal van Angel vertellen.
Hugaert geeft de vluchteling een naam, een stem en een identiteit en tegelijk geeft hij als acteur blijk van een grote betrokkenheid bij de vluchtelingenproblematiek vanuit een overtuigend positieve benadering. Hij maakt gevoelig theater op een eenvoudige, ongekunstelde manier, in een sober decor, weg van de hoogdravende discussies waar politici zich achter verschuilen. Hugaert wijst via het verhaal van Angel op het belang van een mentaliteit die zonder vooroordelen open staat voor de medemens; een mentaliteit die bevrijdend werkt, zowel voor de autochtoon als voor de allochtoon, voor de geëngageerde acteur als voor het duidelijk meevoelende publiek.
Info: info@thassos.be of www.daanhugaert.be
