Semmelweis: kraamkliniek in vuile handen
In Semmelweis heeft Theater Antigone (Kortrijk) het over zwangere vrouwen, miskramen en vroedvrouwen in een Weense kraamkliniek waar gynaecoloog Klein het voor het zeggen heeft en waar Ignaz Philipp Semmelweis (1818-1865) zijn assistent is. Een conflict tussen beide artsen speelt zich af in een periode waarin kraamvrouwenkoorts als een veel voorkomende en dodelijke aandoening voorkomt. De Hongaarse arts Semmelweis zoekt naar de oorzaak, wordt tegengewerkt door de gevestigde macht, waaronder Klein, maar boekt tenslotte een goed resultaat. Halfweg 1847 daalt het sterftecijfer van pas bevallen vrouwen van 10 tot 1 à 2 procent!
Ignaz Semmelweis werd bekend als de vader van de antiseptische methode, die daarop neer komt dat iedereen zich de handen in bleekwater wast vooraleer bij een onderzoek of een bevalling in de kraamzaal betrokken te zijn. Studenten en stagiairs hadden vaak niet zo propere handen na het onderzoeken van lijken. Voor Semmelweis was besmetting met lijk-stof de boosdoener. Daarenboven wist hij dat ervaren vroedvrouwen bij een bevalling zorgvuldiger assisteerden, maar dokter Klein wou geen vroedvrouwen in dienst en had bovendien een lage dunk over de positie van de vrouw in de maatschappij.
Semmelweis van Flor Declercq is een hoog oplopend verbaal gevecht tussen twee artsen die grondig van mening verschillen over de technische kant van hun vak en over de ethiek van hun roeping, het ter wereld helpen brengen van nieuw leven. Een diepgaande filosofische discussie wordt het niet, maar duidelijk is dat dokter Klein (een bitsige Jos Verbist) vastgeroest zit in vooroordelen en dat iedereen moet buigen voor zijn hebzuchtig gelijk. Daar tegenover is dokter Semmelweis (een vurige, overtuigende Bruno Vanden Broecke) een man die open staat voor verandering in dienst van het leven van de medemens, waar hij alles voor over heeft. Uiteindelijk eindigt het conflict met het wegzenden van Semmelweis.
De verhoopte en gekregen sterke vertolking (Vanden Broecke/Verbist) en dito regie van Raven Ruëll ontrolt zich in een verrassende scenografie (Giovanni Vanhoenacker) met steun van beeld (Peter Monsaert) en geluid (Niels Vanherpe) waarin Silke Thorrez haar stille aanwezigheid stijlvol figureert. Helemaal op het einde doorbreekt de jonge actrice het cocon waarin ze als in een uitvergrote baarmoeder bewoog en galmt ze haar ‘verlossing’ uit.
Semmelweis is een (te?) korte en krachtige evocatie die verwijst naar een verleden tijd waarin om diverse redenen een geboorte niet altijd op gejuich werd onthaald of een toekomst bood. Of het heden ten dage anders is, blijft echter, tegen een mogelijke theatrale verwachting in, een open vraag.
Info: www.antigone.be
