Big Bang Festival

Vijfentwintig (en 1 corona-) jaar geleden werd met de titel Oorsmeer in de Gentse Vooruit een nieuw festival gestart ‘voor een jong publiek’. Na veel vallen en opstaan groeide het in 2010 uit tot een exploderend internationaal Big Bang Festival. De stuwende kracht achter dit wervelend gebeuren is de Zonzo Compagnie (gevestigd te Antwerpen), die niet alleen diverse initiatieven en organisaties samenbrengt, maar die zelf ook actief is als producent van grenzen verleggende podiumproducties waarbij muziek, film en theater samenkomen. Zo werd in 2020 de productie Shel(l)ter gerealiseerd, als een samenwerking tussen Zozo Compagnie en het Antwerpse jeugd- en jongerentheater Het Paleis, met live muziek van en door Lisa Van der Aa, met begeleiding van het Spiral Consort (een drietal musici die door middel van zeeschelpen (!) originele en bijpassende muziek serveerden) en met een bijzonder boeiend video-decor van regisseur Nathalie Teirlinck.

Het Big Bang Festival (artistieke leiding: Wouter Van Looy) is er een voor het jonge publiek: voor peuters en kleuters, kinderen en jongeren en hun jonge ouders (en dito grootouders). Het schuwt elk genre-label, en biedt een mengeling van verscheidene kunstdisciplines zoals muziek, theater, beeldende kunst, installatie-kunst en animatie- en tekenfilmpjes met live begeleiding. Het festival startte op 22 oktober 2021 in Lissabon. Nadat het op zaterdag 30 oktober de Antwerpse deSingel prettig overhoop zette, trekt het in november naar Rijsel (Lille) en naar Bodø in Zweden, om begin december Rouen (FR) te veroveren. Na een korte winterstop gaat de tocht verder om einde maart 2022 in Sevilla de plaatselijke Barbiers te vermaken, in april de theater- en muziekliefhebbers in Dublin (IE), Enschede (NL) en Reykjavik (ISL) te verwennen, in de mooie maand mei eerst in Rennes (FR) de tenten op te slaan en nadien in Athene (GR). In de zomer van 2022 komen Luxemburg en Copenhagen (DK) aan de beurt, en in november tenslotte Tallinn (EST). Oef!

Een huis vol verrassingen

De in normale omstandigheden rustige en wat saaie wandelgangen van deSingel waren vol verrassingen voor het talrijke jonge publiek, dat hun ouders en grootouders had meegebracht. De gepresenteerde producties waren zo talrijk, dat niemand ze allemaal kon meemaken. Een traditionele recensie schrijven is dus, vergeef me, niet mogelijk. Ik hou het dus maar bij enkele losse indrukken.

Al bij het binnenkomen van deSingel wordt het jonge publiek geëerd met een (recycleerbare) kroon op het hoofd, zodat iedereen onmiddellijk weet wie er op dit festival voorrang krijgt. In de wandelgangen kunnen de jongeren al direct een tattoo naar keuze laten zetten (of liever: plakken). En kunnen ze deelnemen aan een tekenwedstijd. Overal zijn er vaste, of bewegende animaties, zoals De Ongehoorden/The Unheard (een productie van Crew & K.A.K, BE): een vijftal gerobotiseerde grote luidsprekers, of beter ‘stilsprekers’, want wat ze te vertellen hebben doen ze op een stille manier. In de wandelgang achter de Blauwe en Rode Zaal staat een Robotorkest opgesteld (een productie van Stichting Logos, BE). Het orkest lijkt te slapen, maar als je dichterbij komt, wordt het wakker, en maakt het muziek op het ritme van de bewegende voorbijganger die met kleine of grote gebaren of bewegingen het orkest kan laten versnellen of vertragen. Meerdere voorbijgangers konden met een onderlinge samenwerking ook andere verrassende resultaten bereiken. (Ik heb het zelf uitgeprobeerd, samen met een onbekende jongedame van naar schatting het eerste leerjaar.) Op het ‘Rode Plein’ (de ruimte tussen de Muziekstudio en de Theaterstudio) speelt de excentrieke Hop Frog Fanfare (BE), met twee percussionisten en zeven blazers, tijdens de intervals tussen twee voorstellingen in hun wervelende en overrompelende muzieknummers voor een blij publiek, dat het niet kan nalaten om op de swingende nummers mee te dansen.

Aangename verrassingen

Eén van de vele aangename verassingen van dit Festival is beslist de mini-voorstelling Hacking the Music in the Kitchen, (een samenwerking van de Tiptoe Company, Anneleen De Causemaecker en Champ d’Action). Als het (beperkt gehouden) publiek de klasruimte boven in de vleugel ‘Beel Hoog’ binnenkomt, is Anneleen naarstig vaatdoeken aan het strijken, waarbij het geluid van het strijkijzer wordt versterkt tot iets wat op muziek gelijkt. Haar compagnon maakt aanstalten om een viool te bespelen, maar als hij merkt dat er een vlek op zit, probeert hij die weg te wrijven: muziek. Met zijn strijkstok tracht hij op een metalen schoteltje geluiden te produceren: muziek. In een grote kooi zitten geen kanaries, maar zijn wel een aantal keukentoestellen opgehangen, zoals een elektrisch mes, een blender (en nog enkele wat overbodige toestellen die onze keukenkasten doen uitpuilen), die met een elektrische draaiknop worden opgestart en aan het zingen worden gebracht: muziek! Als Anneleen met duidelijke gebaren het jonge publiek uitnodigt om mee te spelen, zijn er aanvankelijk geen kandidaten. Maar als er toch eentje de moed heeft om mee in het licht van de spots te komen en mee de keukenobjecten te besturen, komen er meer en meer kinderen bij, tot uiteindelijk iedereen met alles wat geluid kan maken (al is het maar een houten lepel) samen een heus keukenorkest vormt.

In Farfelu (extravagant, of zoiets), een productie van Zonzo Campagnie en gespeeld in de Muziekstudio van deSingel, worden er aan aantal animatiefilmpjes op een scherm geprojecteerd waarbij de muzikale (en theatrale) solo-performer Rémi Decker live alle klanken, stemmen, geluiden en ‘bruitages’ produceert, en hij ook nog doedelzak, gitaar, banjo, slagwerk en nog wat andere dingen bespeelt. Een werkelijk verbluffende prestatie. De voorstelling werd aangekondigd als geschikt vanaf 5 jaar, maar men vergat te vermelden dat zowel de projectie van de animatiefilmpjes als de prestatie van de live performer ook uitermate geschikt was tot een leeftijd van zeg maar 105 jaar.

Ook Afrika, waar de traditie om boodschappen door te geven via muziekinstrumenten, zang of dans, blijkbaar nog niet is verloren gegaan, was aanwezig op het festival, met een muzikale productie

Verhalen uit Afrika (productie: Duo Seco, BE). Mamadou is afkomstig van Senegal, Tister is vertrouwd met de Congolese traditie. Samen spelen, zingen en dansen ze op een meeslepende wijze, waarbij ze erin slagen om in de toch niet zo kleine ruimte van de Theaterstudio het publiek (kinderen, jongeren, volwassenen etc.) ertoe aan te zetten om massaal recht te staan, en mee te dansen. En ja: ze kregen ook mij uit mijn stoel. En ja: ik heb ook meegedanst. Ik heb wel niets verstaan van de tekst die ze zongen, maar kon wel voelen en begrijpen dat het om een bijzonder aangenaam onderwerp ging.

Toen ik aan het einde van de dag deSingel wilde verlaten, regende het pijpenstelen. Als grijsaard die ik ben, keek ik wat argwanend door de glazen deuren waarlangs de wereld slaat. Maar zonder me te beraden, stapte ik de deur uit. Blij, en zonder vrees. (Vrij naar Hendrik Marsman, Porta Nigra 1934).

Meer info: www.bigbangfestival.eu