The Big Drop-Out (Hof Van Eede)/ Hybris (Het nieuwstedelijk)

Praten? Iets te zeggen hebben? Teksttheater is geregeld een onderwerp van discussie ook al is ‘het woord’ duidelijk een essentieel deel van het geschreven en gesproken theater. Een tekst is als een voorschrift, een te volgen richtingaanwijzer, waardoor een acteur/actrice van op een scène een aantal herkenningspunten bij een publiek oproept. De kunst van het schrijven zit in het suggereren van een tekst, het beperken van de draagwijdte, zodat diegene die speelt zich niet al te veel blootgeeft, maar genoeg in zich heeft om zijn optreden op een kunstzinnige manier in een samenspel met mogelijk anders spelers én met een publiek, tot uiting te brengen. In teksttheater is het woord in al zijn betekenissen sterk toegespitst op een dramatisch verloop. Met andere woorden, er wordt in een degelijke theatertekst niet ‘gepraat’, maar er wordt wel veel in ‘gezegd’, waardoor vertolker én toeschouwer voortdurend in de ban zijn van wat op de scène gebeurt.

Ook jonge spelers gaan nog op in teksttheater, al dan niet met een ‘hertaling’ of actualisering van een klassiek werk, doorspekt met beweging of muziek, met film of video. Spelers experimenteren graag en tonen dat theater maken een nooit aflatende beweging is, een voortdurend vinden van andere (soms nieuwe) wegen naar een altijd ver blijvend eindpunt. Hof van Eede (een naam die verwijst naar een onmiskenbare verwantschap met de bekende Peter Van den Eede, mede-oprichter van De KOE) en Het nieuwstedelijk (ontstaan uit een fusie met Braakland/ZheBilding, Leuven, en het Limburgse De Queeste), zijn twee van die jonge gezelschappen die mede aan de weg timmeren.

Met The Big Drop-Out toont Hof van Eede een drukdoende wereld, een bijeenkomst van opgeladen mensen, die discussiëren zonder duidelijke overeenkomst, die verwijzen naar een zekere angst voor de toekomst van een wereld in een opwarmend klimaat. Een onderliggende vraag is, waarom een mens zich moe maakt als hij gewoon zou kunnen wegdromen in een hutje in een bos? Maar nee, niets doen gaat niet. Gaan wandelen in z’n eentje is tegendraads. Je moet de straat op, hyperactief worden. Is vooruitgang de juiste kijk? We komen in een pseudo filosofisch denken terecht. De spelers laten niet na vanop de scène ook het publiek met vragen aan te spreken. Ook al wordt het instorten van een deel van hun wereldje gesuggereerd, het blijft bij praten. En de toeschouwer blijft met vragen zitten. Wat nu? De gedreven spelers zijn in vorige producties de nieuwsgierigheid van de toeschouwer heel wat meer tegemoetgekomen. De kern van het gegeven: kan stilstand ook opstand zijn?, wordt in The Big Drop-Out niet inslaand genoeg blootgelegd.

In Hybris daarentegen, brengt Het nieuwstedelijk een tekst in een uiterst noodzakelijke beknoptheid. Bij momenten worden de afgemeten dialogen overgenomen door de live muziek van Patricia Vanneste (viool) en Bert Hornikx (slagwerk) en wordt zowel bij de twee spelers als bij het publiek een intens meevoelen opgeroepen. Hybris gaat trouwens over een plotse confrontatie tussen een overwerkte chirurge (Inge Paulussen) en een door een foute ingreep op krukken springende patiënt (Tom Ternest), die eigenlijk op nieuws wacht over zijn moeder die in de operatiekamer ligt. Het niet geplande en ietwat delicate ogenblik van de ontmoeting, heeft plaats in een weinig gebruikte en matig verlichte doorgang in de kliniek. De nog jonge, dynamische ziekenhuisspecialiste en de jongeling op krukken,hebben weinig woorden nodig. Ook hun lichaamstaal zegt wat er in hun binnenste omgaat. Hun afgemeten woordenwisseling en de daarmee gepaard gaande afstandelijkheid in het elkaar helpen, is dan ook beladen door een soort angst elkaar pijn te doen. Die spanning, eventjes onverwacht doorbroken door de suggestie van een sterke illustratieve droomscène van de jonge man, zegt zoveel meer dan praten zou kunnen.

Info: www.hofvaneede.be en  www.nieuwstedelijk.be