|
Na Parsifal kwam ParsiVAL. Jongeren van LARF! voor jong én oud aanzet in de Minnemeers.
| 1 Juni 2014 |
ParsiVAL - © Phile Deprez | Met Parsifal van Peter Verhelst (naar de opera van Richard Wagner) in een regie van Verhelst en Wim Opbrouck, sloot het NTGent een muziektheatertrilogie af die over vier seizoenen was gespreid. In 2010 was Aida een gedurfde proef die resulteerde in een enthousiaste samenzang van spelers, schouwburgpersoneel en een groot publiek. In 2012 werd met Candide (Voltaire, coproductie Rote Fabrik) in een regie van de Zwitser Michel Schröder, een veelgelaagde evocatie gebracht van een eeuwenoude kwetsbare wereld die via cultiveren een houvast zoekt. Met zijn Parsifal sloot Peter Verhelst aan bij het rituele gevoel dat ook Wagner betrachtte in de verlossingsgedachte waar het oorspronkelijke ridderverhaal op zinspeelt.
In de NTGent-productie stond de ogentroost in meerdere betekenissen centraal. Geen traditioneel verhaal, maar een aaneenrijgen van situaties, van gevoelige levenservaringen, voor een deel gesymboliseerd in het vormen van een bloemtuil. Maar vooral een blind meisje symboliseerde het verlangen naar bevrijding, naar het terug kunnen waarnemen van en deelnemen aan een reële wereld. Een beschouwende voorstelling met een grotesk slot waarin ook de reuzengrote en loodzware ridder bevrijd wordt en door de hele spelersploeg dient rechtgetrokken.
Zowel in de literatuur als in het tekst- en muziektheater zijn de bewerkingen van het Parsifalgegeven legio. Wagner zocht er naar de wortels van de kunst in, die hij als een religieus ritueel van opperste liefde bestempelde. Zo heeft elke tijd en elke kunstbeoefenaar een eigen kijk op kunst, waardoor dan ook meerdere interpretaties en vormen mogelijk worden, zonder dat het kunstzinnige genivelleerd wordt. In de hedendaagse lawaai- en graaicultuur echter is het begrip kunst teruggeschroefd tot consumptie en wordt het voor een doorsnee publiek almaar moeilijker om een onderscheid tussen kunst en kitsch te maken, daar waar kunst eigenlijk voor iedereen een kritische uitweg kan bieden in het labyrint van het leven. Het komt er op aan zoveel mogelijk mensen in voeling te brengen met zoveel mogelijk kunstuitingen en zo vroeg mogelijk de kunstzinnige ader die in ieder mens schuilt, aan te boren.
Dat na de Parsifal van NTGent ook de ParsiVAL van LARF! er (in de Minnemeers) gekomen is, heeft verschillende redenen, maar steunt voor een deel op de stelling dat jeugdtheater niet enkel kan gemaakt worden voor jongeren maar ook door jongeren en liefst gespeeld voor een gemengd publiek. Iets wat (te) weinig gebeurt, en waartoe NTGent sinds 2008 al enkele keren de kans heeft gegeven aan scholen, amateurverenigingen of sociaal geëngageerde organisaties. Aldus ontstonden spiegelprojecten onder een professionele begeleiding, gecoördineerd door Dirk Crommelinck. Of een dergelijke stimulans vruchten afwerpt? ‘Dat men blijft aandringen op een herhaling’, zegt genoeg voor Crommelinck (in een gesprek met Jan De Smet, in De Morgen, 23.04.2014).
LARF! is een Gents (Dampoort) theaterhuis voor kinderen en jongeren (meisjes en jongens) en organiseert educatieve theateractiviteiten voor leeftijdsgroepen vanaf zes jaar. Jaarlijks maken ze één publieke voorstelling, wat eigenlijk weinig is, gelet op het unieke en waardevolle van hun werking. In ParsiVAL geven de bezige bijen van LARF! er een staalkaart van.
Voor het voorbereidend werk zijn regisseur Inge Goddijn en actrice Chris Thijs, geflankeerd door dramaturge Tineke De Meyer (die teksten uitschreef en sommige op rijm zette), choreograaf Carl Vermeersch, productieleidster Katrien Van Gijsegem en nog een schare medewerkers voor decor, licht, muzikaliteit en kostuums, vertrokken vanuit lectuur die dicht bij de jonge uitvoerders stond, De Rode Ridder bijvoorbeeld of andere verhalen omtrent Parsifal om uiteindelijk ook bij het libretto van Richard Wagner en bij Peter Verhelst te belanden.
Als inzet van de voorstelling geven de jongste spelers een tafereel ten beste waarin ze als straatrakkers met hun houten zwaarden riddertje spelen. Maar stilaan wordt duidelijk dat met deze ParsiVAL niet enkel wat amusement via een verkleedpartijtje is bedoeld. De makers wijden hun enthousiaste spelers ook in de meer theatraal technische aspecten in. Zo wordt bijvoorbeeld een oude windmachine ingeschakeld en hebben de jeugdige uitvoerders zowel achter als op de scène, ook tijdens de voorbereiding, een voelbaar contact gehad met wat er allemaal bij theater aan bod kwam (ook het erfgoed heeft waarde) en komt. Daarenboven is uiterste zorg besteed aan de tekst die naarmate de voorstelling loopt, ernstiger wordt. De ‘ridders’ en de ‘adel’ uit de geschiedenisboekjes krijgen stilaan een meer kritische en geactualiseerde betekenis. Bepaalde scènes zijn zeker niet vrijblijvend. ‘Van de rijken stelen om met de armen te delen’ klinkt het op een bepaald ogenblik. Robin Hood is hier niet ver af, maar ook niet de hedendaagse realiteit van een almaar toenemende geestelijke en materiële armoede. Daarmee komt men in ParsiVAL ook tot de kern van de voorstelling, namelijk een stem geven aan een groep jongeren die uit diverse sociale lagen van de bevolking komen en nooit of zelden de kans krijgen voor zichzelf op te komen en voor wat hen en hun omgeving in essentie bezighoudt. De slotscène in ParsiVAL waar een massa meisjes en jongens uit alle richtingen de scène opkomt en een geweldig koor vormt, is een duidelijke oproep tot gehoor.
In ParsiVAL kan je de val zien van vele vooroordelen die zowel jongeren als volwassenen hebben over wat theater is. Zoals alles wat leeft, heeft theater een geschiedenis, een historische waarde maar vooral een stimulerende taak. In meerdere stadswijken in den lande wordt er aan geëngageerd buurttheater gedaan. LARF! is er op een eigen onafhankelijke manier mee bezig. Zonder productiedwang. Zonder publieksbinding. Zonder angst dat het resultaat een niet zo perfecte voorstelling is. Een gedurfd en volgehouden uitproberen is het van mogelijkheden bij jonge, zelfs zeer jonge mensen, die los van elk verenigingsverband, vol vertrouwen in de begeleiders, zelf willen ervaren wat theater met ze doet.
ParsiVAL wordt (voorlopig?) niet hernomen, maar van Me brommer is kapot, een vorige productie van LARF! waarin vooral aspecten van groeps- en bewegingstheater belicht worden, zijn begin volgend seizoen hernemingen gepland, onder andere in Gent en Geel.
Info: www.ntgent.be, www.larf.be
|
| Dit artikel werd reeds 157 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|