|
Lucas Vandervost en het gevecht met een spookschip
| 28 Augustus 2013 |
© Willy Wtterwulghe |
Onder de intrigerende titel De ondergang van de Titanic heeft nooit plaatsgevonden brengt Lucas Vandervost niet enkel zijn vroegere productie De ondergang van de Titanic (1994) in herinnering. Inhoudelijk en artistiek komt hij nu nieuw, actueel en verrassend op de planken. Hij is een poolreiziger op een wit plateau onder een even sneeuwwitte luifel. Wat niet belet dat zijn optreden vol nuances zit en sterk getimed. Want hij heeft het over plaats en tijd, over hier en nu, over tijd voor veranderingen en de bedreigingen ervan voor de ruimte waarin mensen leven.
Vandervost (acteur en artistiek leider van De Tijd, Antwerpen) werd door De Roovers gevraagd om wat hij in 1994 speelde, dit jaar eens over te doen op Theater aan Zee (Oostende) waar zij curator waren. In een re-make had hij geen zin. Dan maar de min of meer vage herinnering aan het succes van toen aanvullen met wat eigenlijk vandaag de dag moet gezegd en gespeeld worden. Even een loutering doormaken en tegelijk de symboliek van een wereld die als een schip aan het vergaan is, doortrekken naar vandaag.
Hans Magnus Enzensberger voltooide in 1977 in een politiek verdeeld Berlijn zijn gedicht over de Titanic, nadat hij het in 1969 eigenlijk al in Cuba, eveneens in een woelige politieke periode, had geschreven. Die eerste versie was echter verloren gegaan en Enszenberger trachtte ze zich in Berlijn te herinneren en opnieuw vorm te geven. Hij stelde de ondergang van de Titanic uit en dat doet ook Vandervost in zijn gevecht met het spookschip dat nog altijd even dreigend door de geschiedenis dwaalt.
Zoals Enzensberger zijn gedicht in zangen indeelt, zo brengt ook Vandervost zijn theatraal verwerkte kritische aanmerkingen via een groot aantal sequensen. Een scheepsbel houdt hem in touw en een dartele showgirl (Evgenia Brendes) toont dan telkens welke ‘zang’ wordt afgewerkt. Een onverwachte uitschieter die het verhaal over de precaire toestand van de wereld, levendig houdt: het showmeisje dat plots in de handeling als werkzoekende immigrante wordt betrokken en kort daarop stilletjes weer uit het verhaal verdwijnt, tot ze blijkbaar helemaal overbodig is geworden en gewoon komt zeggen dat ze weggaat. De realiteit waarin het meisje leeft en de fictieve wereld waar de kunstenaar Vandervost in opgaat, zijn tenslotte één wereld.
Maar wat betekent het een kunstenaar te zijn? Na een carrière van nagenoeg 33 jaar zien we Vandervost als een acteur die zich van een aantal filosofische beschouwingen losmaakt en strijdvaardig het houten ros van het theater beklimt, een bevlogen witte prins die plots nieuw land ontdekt: een ongerept wit landschap waar nog alles mogelijk is, zolang het ijs van de ijsberg niet gesmolten is.
Gedreven door een innerlijke stem, een dwingend gevoel, zo kan je het kunstenaarschap van Vandervost noemen, die een anekdote aanhaalt over die keer dat hij het als jongetje opnam voor Eddy Merckx. Door te fantaseren dat hij Merckx aan de gele trui in de Ronde van Frankrijk kon helpen, fietste de kleine Vandervost op een avond in regen, wind en slijk het blokje rond, achter zich omkijkend of den Eddy nog volgde. Achteraf bleek de inzet van de jonge Vandervost vergeefs, maar wat hij er altijd van onthouden heeft, is, dat toen hij helemaal onder de modder thuis kwam zijn vader zei: ‘gij zijt me n’en artist!’.
Een artist! Iemand die ondanks alles, meeleeft en zich bemoeit met wat er rondom gebeurt. Die het verlies van geheugen, waardigheid, schoonheid en rechtvaardigheid tegengaat. Als solist of in groep zich op een grensverleggende manier inzetten om het roer van de Titanic om te gooien en de fatale ramp uit te stellen. Vanuit ditzelfde engagement van Enzensberger, vertrekt ook Vandervost voor zijn flitsende voorstelling. Er schiet hem heel wat te binnen dat hij per se kwijt moet. Strikt persoonlijke herinneringen worden echter niet zomaar en vrijblijvend aan wereldnieuws gelinkt. Boris Pasternak (1890-1960) die onder meer met zijn Dokter Zjivago het Stalinisme trotseerde, wordt als een voorbeeld gesteld en niet enkel omdat zijn moeder in haar keuken graag het kenwijsje van de film heeft geneuried.
Het nadenken over en teruggrijpen naar motieven uit zijn lange loopbaan biedt Vandervost genoeg motivering en brandstof voor de lange voorstelling waarmee hij de indruk wekt dat alles nu wel gezegd is. Met het enthousiasme waarmee hij deze zogezegd enige productie presenteert, bewijst Vandervost dat hij nog lang niet is uitverteld en dat deze realisatie echt op haar tijd komt en een meer dan eenmalige aandacht verdient.
Info: www.detijd.be
|
| Dit artikel werd reeds 452 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|