|
De papa, de mama en de nazi: verstoorde orde, storend gedrag
| 25 Oktober 2012 |
© Phile Deprez |
De coproductie van Theater Antigone (Kortrijk) & Kopergietery (Gent), De papa, de mama en de nazi, is op het eerste gezicht een klein drama in een welstellend gezinnetje: mama had er genoeg van en is er vandoor. Blijven achter: de nogal stugge, autoritaire papa, de puberende zoon en de zwervende kat.
Het is een herkenbaar stukje tv-soap gelardeerd met uitvergrote videobeelden (Peter Monsaert) waarop eerst de mama uitvoerig aan de praat komt en daarna de zoon geconfronteerd wordt met de theatrale propaganda van het naziregime via filmsequensen van Leni Riefenstahl. Door de mama enigszins buiten spel te zetten, alhoewel voor de toeschouwer in beeld aanwezig, wordt de spanning tussen vader en zoon intenser en wordt ze ook meerduidig. De aanvankelijke aanstellerij van de zoon tegenover de vader gaat vlug over in verzet en uiteindelijk in de vlucht van de jongeman in een extreme ideologische houding.
Al dan niet latent opkomend nazisme en ook het moordend gedrag van de Noorse extremist Anders Breivik kunnen aanleiding zijn geweest voor dit stuk dat Bruno Mistiaen eerst als novelle heeft geschreven. Toch is het extreme gedachtengoed niet echt de kern waar het om gaat. Het is veeleer de verstoorde orde in een gesetteld gezin die oorzaak is van de storende gedragingen bij de zoon en tenslotte ook bij de vader.
Het gezin als zogezegde hoeksteen van de welvaartmaatschappij vertoont barsten en niet alleen in zake verstandhouding. Vraag is of ouders in een klimaat van oververzadiging en egoïsme nog wel een nestfunctie kunnen of willen vervullen waarbij ieder gezinslid zich gelukkig en geborgen voelt. Uit de voorstelling blijkt dat noch de onverschilligheid van de moeder, noch de fanatieke beginselvastheid van de vader, de fundamentalistische mening van de zoon kunnen tegenhouden.
Genoeg discussiestof voorhanden in dit stuk, ook al is het niet de bedoeling op bepaalde verontrustende actuele toestanden dieper in te gaan. Het extreem gedrag dat hier wordt aangehaald krijgt eerder een symbolische betekenis. Het gaat hier meer over het imiteren van een ideologie, een praktijk die vaker voorkomt en zeker niet uitsluitend bij jongeren. Natuurlijk is er ook een generatieconflict. Zoonlief toont zijn verzet tegen het dwingende vaderlijk gezag door het eerst gewoon te negeren en dan door zich voor elke vorm van communicatie af te sluiten via de bekende apartheidsstrategie: hij zet demonstratief de koptelefoon op en duikt weg in het domein van lab-top en aanverwante technologische afzonderingsmogelijkheden.
Bruno Mistiaen en coach Carly Wijs komen met tekst en interpretatie in de buurt van educatief theater. Van een geleidelijke ontwikkeling bij de personages is weinig sprake. De rechtlijnige uitwerking van het gegeven wordt gewoon plots omgebogen wanneer ook de vader in de denkwereld van de zoon meegaat. Het extreme krijgt nu helemaal een absurd vervolg. De papa wordt een karikatuur van Hitler. De woonkamer wordt bekleed met wapentuig. Het eerste slachtoffer is de kat, in wezen een symbool van onschuld en vrijheid. Het effect van papa’s metamorfose is de ‘bekering’ van de zoon. Met de terugkeer van de mama is het hek helemaal van de dam.
De doorzichtige handeling wordt gecompenseerd door een spirituele typering van de personages. Jos Verbist, de papa, Tania Van der Sanden, de mama en Jan Sobrie als de zoon (op sommige speeldagen vervangen door Joris Hessels), zorgen in een vlot tempo voor de animatie, die het werkstuk in elk geval geschikt maakt voor een discussie achteraf.
Info: www.antigone.be of www.kopergietery.be
|
| Dit artikel werd reeds 863 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|