TAZ - Twee indringende vertellers
Tom Struyf, De Tatiana Aarons Experience
Sadettin Kirmiziyüz, De vader, de zoon en het heilige feest
| 4 Augustus 2011 |
Sadettin Kirmiziyüz - (c) Kristien Verhoeyen | Beide theatermakers zijn afgestudeerden van de Toneelacademie Maastricht, voor beiden vormen persoonlijke belevenissen het uitgangspunt voor een monoloog. Beiden zijn geselecteerd voor het Circuit X van het Theaterfestival als makers van verrassende voorstellingen die nog niet bekend zijn bij het grote publiek. (In dit circuit zit ook Annelies Van Hullebusch met haar objectentheatervertelling Dorp. Zie archief).
Beiden staan ze aan de ingang van het lokaal, spreken ze het publiek rechtstreeks aan en leggen ze uit hoe hun theaterproject tot stand is gekomen. In de verhalen verschillen ze compleet, maar beiden willen ons, de toehoorders en kijkers, deelachtig in hun tocht maken. Beiden weten ze het publiek in te palmen in hun verhalen. Tom Struyf heel naturel, Sadettin Kirmiziyüz theatraler, maar beiden spelen ze heel raak en laten ze een diepe indruk na.
De Tatiana Aarons Experience
Tom Struyf doet het verhaal over zijn zoektocht naar Tatiana Aarons, een vrouw die hij ontmoet heeft op een zomerse avond in Lissabon toen hij op weg was naar de jeugdherberg. Het is een heel innemende vrouw die in de rats zit omdat ze haar verloren gegane bagage nog op tijd op de luchthaven moet gaan afhalen. Ze studeert psychologie aan de universiteit van Joahnnesburg in Zuid-Afrika. Tom als jonge acteur raakt onder de indruk van haar. Hij leent haar geld, maar krijgt het 's anderendaags niet terug, en ook de dagen erna niet. In de jeugdherberg staat ze bekend als een junkie die goedgelovige toeristen geld aftroggelt. Tom kan het niet geloven. Hij wil haar beter leren kennen en gaat op zoek naar haar. Speelde ze nu echt theater of niet? Hij wil haar betrekken in zijn theaterproject (je bent zo'n goede actrice!) hij wil haar nog eens ontmoeten, en zet daartoe alle (internet)middelen in. Hij vertelt chronologisch over zijn queeste die een jaar duurt, met beelden via Google Map, via filmpjes, korte interviews, via mails. Hij probeert te skypen en te telefoneren, hij reist terug naar Lissabon, informeert bij volksregister en burgerlijke stand, hangt de stad vol affiches.
Fascinerend in dit hele project is het koorddansen op de balans tussen echt en niet echt. Wat is waar gebeurd, wat is niet gebeurd? Tom Struyf vertelt alles zo naturel, zo echt, zo eerlijk. Hij maakt grapjes, houdt het spannend, je gaat helemaal mee in zijn 'experience', hij pakt zijn publiek in. Maar speelt Tom Struyf een spelletje met het publiek zoals Tatiana een spelletje met hem heeft gespeeld? Wie manipuleert wie? En die extra-dimensie van waar/niet waar maakt de voorstelling nog aantrekkelijker.
De vader, de zoon en het heilige feest
Sadettin Kirmiziyüz licht zijn project ook toe. Hij noemt zich een geassimileerde agnostische moslimzoon. Hij zal zijn relaas over de hadj met zijn vader vertellen. Wat die bedevaart naar Mekka inhoudt, wordt eerst uit de doeken gedaan. Voor 3500 euro per persoon krijg je een totaalpakket van vliegreis en handtas met witte doeken, inclusief het zeven maal rennen rond de Ka'ba en het stenen gooien naar de duivel. Als hij in Nederland terugkeert is, vraagt zijn moeder alleen of hij nu veranderd is. Moet dat dan?
Sadettin brengt de vertelling met veel flair, met onderhuidse steken naar de huidige politieke toestand in Nederland en elders, met een knipoog naar tradities en gewoontes, maar steeds respectvol. Zijn verhaal is een zoektocht naar de persoon van zijn vader, naar de vader-zoon-relatie, en welke rol religie daarin speelt. Hij last filmbeelden in, vertelt in een lange flashback hoe zijn vader uit een Turkse kersenstreek als gastarbeider naar Nederland gelokt wordt. Zijn familieverhaal vertelt Sadettin de ene keer met heel veel vaart, dan weer langzaam mijmerend en overwogen. Al dansend wervelt hij als een derwisj over de kartonnen bekertjes rond de kubus, met grote gebaren en even grote woorden verhaalt hij zijn emoties, heel mimisch toont hij zijn gevoelens. En dat alles gaat heel organisch en symbiotisch in elkaar over.
Hoewel het conflict Palestina totaal niet aan de orde komt, deed deze productie me denken aan de voorstellingen van Ilay den Boer. Hij worstelt met zijn joodse afkomst en behandelt in zijn project de relatie met zijn vader en met andere Israëlische familieleden. (zie besprekingen archief). Het verhaal van Sadettin Kirmiziyüz vormt een mooie islamitische tegenpool. Ook hij doet zijn verhaal rechtstreeks tot het publiek, spreekt het aan, stelt wel vragen, maar gaat niet in dialoog zoals Ilay. Dat hoeft ook niet. Het is gewoon fijn om te luisteren en te kijken naar deze charismatische persoon, die - en dat is ook leuk meegenomen – ons rondleidt in de moslimwereld, en zich daarbij in zijn kwetsbaarheid blootgeeft. Groots en mooi!
Info: www.theateraanzee.be, www.theaterfestival.be, www.circuitx.be
|
| Dit artikel werd reeds 236 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|