© Raymond Mallentjer |
Was de Noor Ibsen een pleiter voor een emancipatie van de vrouw, dan stelde de Zweed August Strindberg zich daar tegenover zeer kritisch op en was hij een verdediger van de man in de zogezegde strijd tussen de geslachten. Sommigen noemen hem een vrouwenhater, maar het succes van zijn werk heeft deze te eenzijdige benadering gecorrigeerd. Hij is veeleer een schrijver die het over haat-liefdeverhoudingen heeft en altijd meerdere kanten van een conflict laat kennen. Daarenboven is Strindberg minder lang dan Ibsen onder de invloed van het naturalisme gebleven. Hij ontwikkelde zich tot een symbolist en surrealist die in zijn eigen kamertheater, dat hij Intiem Theater noemde, de eerste kamertoneelstukken creëerde.
Freule Julie uit 1888 is al een eerste aanloop tot een beknopte, sterk uitgezuiverde manier van schrijven. Waar andere auteurs vijf bedrijven nodig hadden, had Strindberg genoeg aan één. Vandaar dan ook de enorme spanning die al van bij het begin van het stuk moet aanwezig zijn. Regisseur Koen De Sutter wijkt daar enigszins van af door het stuk met muziekgeschetter te laten beginnen. Daarmee suggereert hij onmiddellijk de sfeer van het midzomernachtfeest dat plaatsvindt op het landgoed van een graaf, waarop het korte stuk gesitueerd is. Een paar muzikanten zullen verder instaan voor een klankdecor dat dicht aansluit bij de gevoelens waarin de personages zich als in een draaikolk bewegen.
Dit bewegingspatroon heeft een keukentafel als middelpunt en voltrekt zich in de kelderkeuken van het grafelijk domein, de plek waar enkel dienstpersoneel komt. Een soberder decor (Tobias Duysens) kan bijna niet, maar voor Strindberg, regisseur De Sutter en de vertolkers is dit hemel en hel, een plaats van begeerte en verval. Waar Strindberg vooral een standenconflict op het oog had, plaatst De Sutter het stuk in een tijdloze situatie, ondanks een zekere suggestie naar een vorige eeuw in de aankleding. Ook de tekst van Strindberg wordt gevolgd. Die taal is geen rem op het spel dat in essentie een voortdurende mix is van gevecht en omhelzing niet enkel tussen een man en een vrouw maar tussen hoge en lage status evenzo als tussen jager en prooi. Stalknecht Jean (Stefaan Degand) voelt zich even de sterkere en profiteert van een toegeeflijkheid van de freule (Alejandra Theus). Anderzijds is Julie ook nieuwsgierig naar een minder hautain bestaan en wil ze gewoon een begerige en te begeren vrouw zijn. Dit wordt haar echter in de spiraal van wellust en onberekenbaarheid, van sluwheid en bezitsdrang van Jean, fataal. Jean wordt na het avontuurtje weer de slaafse dienaar van de graaf, Julie is beoordeeld en veroordeeld. Enkel de keukenmeid Kristin (Sarah Jonker) blijft standvastig in haar verhouding tot de anderen. Zij ontsnapt dan ook aan elke vernedering. Zij is zuiver in haar houding tegenover de hypocrisie rondom haar. Zij doorziet het leugenachtige van een woord of handeling. In de drie personages samen legt Strindberg dan ook een groot aantal variaties op het thema macht en onderdrukking, toegepast op een passioneel conflict.
Stefaan Degand domineert in spel en zegging de voorstelling. De freule van Alejandra Theus mag meer 'body' hebben en listiger en venijniger uit de hoek komen. Sarah Jonker maakt als meid en verloofde van Jean, met weinig aandeel in de handeling, veel duidelijk.
Info: www.artemis.nl
|
| Dit artikel werd reeds 262 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|