| Het Gevolg op locatie met Maria vaart | 14 Oktober 2010 |
(c) Het Gevolg | Onder de noemer “Littekens in het Landschap” maakt Het Gevolg (Turnhout) om de twee jaar een locatievoorstelling om een verband te leggen tussen een specifieke leefwereld en de bewoners ervan. In 2006 werd Paradijs voor futlozen gerealiseerd over ontwortelden in de rijkskolonie van Wortel, in 2008 ging het in Het gras zal altijd Geeler zijn over de bekende psychiatrische gezinsverpleging in Geel, met Maria vaart is de binnenscheepvaart een inspiratiebron.
Deze keer dan geen openluchtevenement, maar theater op het binnenschip Spartivento, gemeerd op het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten aan de Zuiderdijk bij St. Jozef-Rijkevorsel. Schipper Henk Bierman liet in het scheepsruim een heuse speelruimte maken, waar je niet zonder schroom in afdaalt.
De ongewone lading van het schip bestaat uit drie vrouwen: het meisje Maria, haar moeder en stiefmoeder terwijl de afwezige man en vader voortdurend in de gedachten en gesprekken spookt. Drie personages, drie verschillende werelden, drie verschillende “vaarten” ook, maar wie vaart er wel bij? Centraal staat Maria, pas vijf jaar als haar moeder uit het leven stapt, moegetergd door een drankzuchtige echtgenoot. Onmiddellijk daarop komt Julia in Maria’s leven, de stiefmoeder, fanatiek godsvruchtig, die Maria naar een internaat verbant bij Zusters van Liefde die haar echter de nodige liefde niet kunnen geven. Wanneer ook haar vader sterft, blijft Maria achter met een gehate stiefmoeder in de beslotenheid van de boot, alleen met de stem van haar dode moeder die ze geregeld meent te horen. Een stem die Maria tot moederschap aanzet, maar de jongen die ze leert kennen en trouwt, kan op het schip niet aarden en laat haar zwanger achter. Met de geboorte van een zoontje begint voor Maria een nieuw leven. Zoals ze met emmers water het scheepsruim zuivert, zo komt ze ook met zichzelf in het reine. Ze zal niet enkel de waardige dochter van haar te vroeg gestorven moeder zijn, maar zelf een echte moeder voor haar zoon.
Bijzonder aan deze productie is niet alleen de ongewone locatie en de interessante speelmogelijkheden die daarmee gepaard gaan. Tekstschrijver en regisseur Stefan Perceval komt zelf uit een schippersfamilie die jarenlang in de binnenscheepvaart zat. Een deel van de inspiratie voor de tekst slaat dan ook op de familiearchieven, aangevuld met wat acteur en schrijver Dimitri Dupont aan materiaal achterliet. Dupont , die in 2007 overleed, was een goede vriend en bij momenten een medewerker van Perceval. Daarenboven is Stefan Perceval al een hele tijd bezig met het schrijven en regisseren van “moederstukken”, odes aan de mamma’s, vanuit een groot respect voor de eigen moeder. Voor HetPaleis (Antwerpen) maakte hij Trilogie voor Moeder de Vrouw (2005) en actrice Sien Eggers regisseerde hij in U bent mijn moeder (tekst van Joop Admiraal) en in Hondstuk (2010). Ook nu is Sien Eggers van de partij, in de eerder bescheiden rol van Maria’s moeder.
De bekendheid van de regisseur met de scheepvaart resulteert ook nog in typische ingrepen zoals het laten zinken van de kist met de dode moeder en het gebruik van een open achtersteven voor een decoratieve suggestie van een wereld die plots opengaat.
Zoals een waterlijn varieert, zo is ook de vertolking van het stuk niet over de gehele lijn even sterk. Perceval wil heel wat vertellen in dit stuk en maakt het daarom net iets te uitvoerig. Dit is vooral het geval voor het personage van de stiefmoeder. Zij wordt in vergelijking met Maria, stereotiep getekend en vertoont dan ook minder nuances waardoor An Nelissen die rol op de duur te heftig interpreteert. Het aandeel van Sien Eggers is voor het grootste deel beperkt tot een suggererende aanwezigheid, waar ze goed aan beantwoordt. Het stuk gaat tenslotte om Maria en voor de jonge Marit Stocker is deze opdracht een opsteker. Zij nuanceert op een eenvoudige manier en houdt haar beheersing vol, ook in de meest dramatische momenten.
De symboliek in Maria vaart is duidelijk: met een schip verken je de wijde wereld en tegelijk is je levensruimte op de boot beperkt. In de beslotenheid van een ladingsruimte ontlaadt zich een levensgroot conflict en proberen mensen zich staande te houden. De betrokkenheid van een publiek is daarbij directer dat in een traditionele toneelruimte. Het beklemmende buikgevoel dat je krijgt op je zitje op de bank, de bijkomende geluiden van wind en water, het ongewone van de fysieke gedwongenheid, en de harde feiten die je onder ogen krijgt, maken je als toeschouwer tot een stille getuige en wellicht tegen de verwachtingen in, toch minder tot een bewogen deelgenoot.
Info: www.hetgevolg.be
|
| Dit artikel werd reeds 341 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|