Theater en verdoemenis
De openbaring of The end of the world is nigh van Huis van Bourgondië, unm en Maarten Westra Hoekzema. | 1 Oktober 2010 |
(c) Catherine De Saegher | Op de editie 2009 van de Zomer van Antwerpen heeft Maarten Westra Hoekzema mij enorm gecharmeerd met zijn vertederend spel in Tussen hond en wolf, dat hij samen met Kyoko Scholiers gemaakt had onder de vlag van hun theatercollectief unm. Ik was dus heel nieuwsgierig naar de solovoorstelling die hij bij het Nederlandse productiehuis Huis van Bourgondië (Maastricht) heeft gemaakt, met Scholiers als coach. Aangekondigd als de man die als een Al Gore een lezing zal geven over het einde der tijden, weet hij echter meer te doen dan dat: hij gooit zich ook als theatermaker in zijn toespraak, én als de persoon Maarten. Een knap staaltje van een symbiose tussen theater en lezing, tussen manipulatie en zelfrelativering.
Maarten stelt zich voor als Maarten, en verontschuldigt zich bijna voor zijn lezing over het einde der tijden. Hij wil toch dat we morgen weer vrolijk naar ons werk gaan. Maar hij kan niet anders. Hij legt ons een paar vragen voor, die we gelukkig niet hardop hoeven te beantwoorden. Vinden we bijvoorbeeld dat de bijbel veel invloed heeft gehad op de beschaving? Het is in elk geval de bijbel, en dan specifiek de Apocalyps, die hem zo bij de lurven heeft gepakt. Johannes voorspelt de dag des oordeels als de Joden hun plek op de wereld hebben gevonden. Het wordt de dag waarop de verwoesters van de aarde zelf verwoest zullen worden En dat klinkt heel herkenbaar en oh zo concreet dichtbij. Nog concreter qua tijdstip is de kalender van de Maya's die het einde van de wereld voorspelt op 21 december 2012. Nog erger: de Hopi-indianen voorspellen hetzelfde op dezelfde dag, en ook de Chinese I Tjing kun je zo interpreteren (opvallend: over Nostradamus wordt met geen woord gerept). Geen twijfel meer mogelijk, dus: over twee jaar is het met ons gedaan. Of zijn het dan toch allemaal indianenverhalen? Maarten geeft het ene feit na het andere, het ene uitgekomen citaat na het andere. Als je iets wilt bewijzen, dan kun je dat bewijzen, nietwaar, door feiten in de verf te zetten, door verdraaiing en gewoon door andere feiten niet te vermelden.
Hij versterkt zijn openbaring door een powerpoint-presentatie. Hij gaat ook de persoonlijke toer op, en haalt zijn puberale rebellie tegen zijn zieke vader aan als een bewijs voor het nakende einde. Hij draaft zelfs lekker door in zijn oproep om je te laten herdopen. Weg van de Kerk, leve een nieuwe sekte van 'échte christenen' (met Bush)!
Het leuke van deze lezing is ook dat ze zichzelf relativeert. Je gaat inderdaad toch vrolijk naar huis, omdat Maarten Westra Hoekzema een dik uur lang wist te boeien met zijn verdoemenisverhalen. Door zijn schuchtere manier van spelen komt hij extra integer over en laat je je sneller inpakken. Maar dat weet hij dan door zijn humor toch weer net op tijd te voorkomen. Ook in deze productie is Maarten Westra Hoekzema een heerlijk ontwapenende en aandoenlijke verteller.
Allicht blijf je na de voorstelling toch met het feit zitten dat we als we zo doorgaan, onze wereld naar de knoppen helpen. Niet door de onheilsprofetieën uit de bijbel of uit andere culturen, maar gewoon door de ecologische wetenschap. Of de machthebbers het tij willen keren, is een andere kwestie.
Deze lezing/voorstelling trekt vanaf 1 oktober 2010 langs bibliotheken en musea, 'plekken van wijsheid en erfgoed', in Vlaanderen en Nederland.
Info: www.huisvanbourgondie.nl en www.deopenbaring.eu
|
| Dit artikel werd reeds 506 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|