Een tirade van goedpraterij
’t Arsenaal, Koning Leopolds alleenspraak | 30 September 2010 |
(c) Kristien Verhoeyen | Meer dan 100 jaar na zijn dood neemt Koning Leopold II het op voor zichzelf. Elke beschuldiging van elke wandaad weerlegt hij met een positief argument. Moord? Uitbuiting? Slavernij? Allemaal goed en wel, maar heeft hij Congo soms geen kunst, cultuur, onderwijs en religie gebracht? Leopold bouwt zijn podium in het theater. Toepasselijk, misschien, voor een vorst die zo hield van grandeur en theatraliteit?
Koning Leopolds alleenspraak van 't Arsenaal is in augustus in première gegaan op Theater aan zee. Vanaf 28 september trekt een lichtjes aangepaste versie van de voorstelling op tournee. Regisseur Michael De Cock baseert zich voor de tekst op King Leopold's Soliloquy van Mark Twain. De Amerikaanse auteur is vooral bekend van zijn romans Huckleberry Finn en Tom Sawyer. Hij schreef echter ook vlijmscherpe satirische teksten, waarvan het pamflet uit 1905 over Leopold een fascinerend voorbeeld is. Door hem te laten tekeergaan tegen al wie hem iets aanwrijft, puur door te blijven hameren op de goede dingen die hij gedaan heeft, laat Twain Leopold zichzelf volledig onderuit halen. King Leopold's Soliloquy is uitermate kritisch en zit propvol dossierkennis. Niemand zal ontkennen dat het pamflet interessant is. Maar een theatermonoloog kun je het bezwaarlijk noemen. Waarom wil 't Arsenaal net deze tekst dan toch op de planken brengen? Beluister hier een geluidsfragment op Youtube.
Wat geeft zo'n tekst dan effectief in het theater? Rik Van Uffelen zet een overtuigende en meerdimensionale Leopold neer. Op zijn acteerprestatie valt niet af te dingen. Het mechanisme en de inhoud van de tekst blijven eveneens overeind. Maar laat dat een vloeiende theateravond nu net wat in de weg zitten. Koning Leopolds alleenspraak blijft te veel een pamflet met een door dossiers bladerende vorst om echt spitant theater op te leveren. Het blijft soms iets te veel informatie knabbelen.
Tijdens de premièrereeks op Theater aan Zee rafelde 't Arsenaal de monoloogvorm uiteen. Naast Van Uffelen was ook actrice Evelien Van Hamme bijna voortdurend aanwezig op de vloer. De bedoeling was om de spanning tussen de oudere koning (eveneens befaamd om zijn vrouwenliefhebberij) en een jonge vrouw voelbaar te maken. Af en toe stelde ze een vraagje of reageerde ze op wat er gezegd werd, maar ze straalde vooral een zekere onverschilligheid uit ten opzichte van de gruweldaden én de excuses die aan bod kwamen. Op die manier werd ze vooral een verpersoonlijking van recente generaties die het kolonialisme in Congo alleen 'van horen zeggen' hebben en waarvan velen zich niet meer al te druk maken over wat daar allemaal gebeurd is. Oninteressant kon je haar standpunt en rol dus niet noemen, maar ze zat er voorts te veel voor spek en bonen bij om echt relevant te zijn. Dat hebben ze bij 't Arsenaal blijkbaar ook ingezien.
Tijdens de najaarstournee is haar rol geschrapt en krijgt Van Uffelen alleen kortstondig het gezelschap van muzikant Bhelly Bompolonga. Zijn muziek is niet alleen een welkome afwisseling met Leopolds tirade. Het lied creëert ook de rechtstreekse (ongemakkelijke) confrontatie tussen de koning en het Congolese volk – een confrontatie die er in realiteit nooit geweest is, want Leopold heeft, zoals hij ook zelf te kennen geeft, nooit een voet op Congolese bodem gezet. Ze levert ongetwijfeld het opmerkelijkste moment van de voorstelling op.
Wat deze lichtjes herschikte versie van Koning Leopolds alleenspraak heel precies oplevert, kun je in de zalen ondervinden tot en met 26 november 2010.
Info: www.tarsenaal.be
|
| Dit artikel werd reeds 306 keer gelezen. | auteur(s):Ines Minten |
|