Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Uitleggerigheid velt Kokoschka
De Warme Winkel, Veenfabriek/Touki Delphine en Nieuw West/ Marien Jongewaard, Kokoschka Live!
14 September 2010


(c) Sofie Knijff
De jury van Het Theaterfestival omschrijft het geselecteerde Kokoschka Live! als ‘een ononderbroken wervelend spektakel vol beeldende kunst en theater dat voortklotst in de eindeloze deining van de nimmer eindigende geschiedenis waarin wij onszelf weerspiegeld zien.’ Wel erg veel eer voor een productie die blijft hangen in branie en (déja-vu-)effecten, in een oppervlakkige would-be vormenmix, zonder tragiek, toch zo eigen aan Kokoschka.

Het begint nochtans mooi en veelbelovend. Het publiek loopt langs en tussen de zich schminkende en opwarmende spelers, voorbij de instrumenten, voor het opgestelde podium door, naar de tribune. Bombastisch expressionistisch geschminkt is de groep. Ze zullen eerst een toneelversie brengen van een kinderverhaal dat Kokoschka voor de Wiener Werkstätte heeft geschreven en geïllustreerd. De heren stellen zich naakt op de scène op, als adonissen nemen ze houdingen aan. Het zijn mooie mannen van een Jugendstil-plaatje. Het kinderverhaal vertelt in gepaste symboliek en met vele gevleugelde natuurmetaforen de liefdespassie van een jongen en een meisje. Dat alles wordt in verschillende tableaux vivants uitgebeeld. Esthetisch verantwoord, zullen we maar zeggen. Een eveneens erg geschminkte vrouw laat aan het publiek een foto uit een kunstboek zien van de pop die Kokoschka had laten maken naar beeld en gelijkenis van Alma Mahler, zijn vurig beminde geliefde, die hem verlaten heeft. Een verlies dat hij niet kan torsen, en als surrogaat voor zijn muze laat hij de pop maken. De speelster reciteert brieven aan de poppenmaakster, met vermeldingen hoe die pop eruit moest zien, en wat de maakster allemaal fout gedaan heeft. Het is een mooie spanningsaanzet tot een vervolg.

Maar dan begint de groep er van alles bij te halen, in een drukdoenerij, die als vorm wel aardig is, maar inhoudelijk te weinig ter zake. We krijgen heel veel uitleg over het expressionisme, over de theaterstukken die Kokoschka geschreven moet hebben, we zien fragmenten theater-in-theater, we krijgen didactische uitleg over de artiest die als een enfant terrible destijds door het avant-gardekunstwereldje banjerde. De spelers kruipen tussen het publiek, spelen met de theatermachinerie van windmakers en regenpijpen, bewust rommelig en geforceerd dadaïstisch. Zelfs aan Publikumsbeschimpfung wagen ze zich, maar dat beperkt zich tot vaak herhaalde fuck you's. Niet alleen verbaal, maar ook inhoudelijk kan het niet aan Handkes stuk uit de jaren zestig tippen. Ellenlange uiteenzettingen over het leven van een artiest en over het expressionisme volgen, met nog een paar nagespeelde stukjes, en fragmenten uit de brieven aan de poppenmaakster. Dat was het dan.

Kokoschka live! gaat vooral over een paar vormelementen van Kokoschka, en te weinig over diens leven, liefde en tragiek.
‘Wervelend’? Bijwijlen. ‘Spektakel’? Ja, maar dat ligt er zo vingerdik op dat het vaak geen indruk maakt. ‘Een vermenging van beeldende kunst en theater’? Soms. ‘Een theater dat voortklotst’? Dat wel, maar na een tijdje hou je het wel voor gezien. ‘Een nimmer eindigende geschiedenis waarin wij onszelf weerspiegeld zien’? Ik toch niet. Bijwijlen aardige Spielerei was het, maar de voorstelling kende zeker de kracht niet die vanuit het expressionisme indertijd explodeerde (en later door het fascisme als Entartete Kunst vermoord werd). Jammer, het had zoveel meer kunnen zijn, qua inhoud, diepgang, dramaturgie, en in een meer gebalde theatervorm.


Info: www.theaterfestival.be en www.dewarmewinkel.nl

Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=9JypcIhs08o

Dit artikel werd reeds 305 keer gelezen.auteur(s):Tuur Devens