Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Het leven als breiwerk
Helden van HETPALEIS
17 Mei 2010


(c) Kurt Van der Elst
Steek voor steek brei je aan je leven. Als je jong bent, is dat moeilijk, omdat je nog helemaal moet uitzoeken hoe het moet. Als je volwassen bent, is dat niet per se gemakkelijker, omdat de dingen niet altijd helemaal gaan zoals je liefst had gewild. En als je oud bent, is het nog altijd moeilijk, omdat niet alles meer lukt zoals het ooit is gegaan. Tien jongeren in regie van Soraya Rademaker brengen een voorstelling over omgaan met vrienden, familie en jezelf.

In het najaar van 2009 meldden zo’n zeventig jonge spelers zich aan om auditie te doen bij HETPALEIS. Na twee selectierondes koos Soraya Rademaker uiteindelijk vijf meisjes en vier jongens tussen vijftien en twintig om het project met haar en tekstschrijver Kerensa Verhoosel gestalte te geven. Uitgangspunt waren klassieke familiedrama’s zoals Antigone en Iphigeneia in Aulis. Op basis van improvisatieoefeningen trokken de makers de thema’s dichter naar hun eigen leefwereld toe en schreef Verhoosel telkens weer nieuwe scènes – tot de tekst speelklaar was.

De negen jonge acteurs spelen op een ondergrond van honderden dikke truien. De personages breien, trekken draden, laten steken vallen, doen truien aan en uit. De kledingstukken verstikken, zorgen voor warmte en bescherming, breken hun val. Op die manier worden de truien en het breien één grote metafoor die de voorstelling lang meegaat en die op alle niveaus wordt ingezet.

Centraal staan enerzijds de relaties tussen de leden van een gezin (moeder, vader, oma, dochter Lea) en anderzijds tussen Lea en haar vrienden en vriendinnen. Hoewel alle spelers maximaal twintig jaar oud zijn en het perspectief van de jeugd een logische keuze zou zijn geweest, krijgen alle generaties in Helden evenveel gewicht. Het perspectief van de incontinente oma is niet minder belangrijk dan dat van de jongere protagonisten. Die keuze laat de breiwerkmetafoor nog beter kloppen. In een trui heb je ook elke steek even hard nodig als je niet wil eindigen met een rafelig kluwen.

Jacob, Lea’s beste vriend, besluit in Australië voor boomchirurg te gaan studeren. Dat zet hun ontluikende liefde zwaar op het spel. ‘Ga je niet mee?’ stelt hij haar voor. Een moeilijke beslissing die je als tiener niet zomaar en onafhankelijk van je familie neemt. De andere plotlijnen lijken zich in flarden aan te dienen. Welk drama schuilt er achter de sympathieke boomchirurg-in-spe? Waarom is de pestkop van de klas zoals ze is? Waar trekken jongeren grenzen? Hoe vragen ze aandacht van elkaar en hun ouders? Het ritme van de voorstelling voelt heel natuurlijk aan, waardoor elke flard naadloos in het geheel wordt geweven en geen enkele lijn geforceerd overkomt.

Volgens de regisseur is de auditie voor Helden ‘heftig’ geweest. ‘Nu had ik slechts twee keer drie uur om 10 mensen te selecteren uit een groep van 55 jongeren’, zegt ze. Uit de voorstelling blijkt dat die snelle selectie wel de nodige vruchten heeft afgeworpen. Rademaker heeft de jongeren zo gecast dat ze zich van hun sterkste kant kunnen laten zien, wat van Helden een stevig stuk maakt dat zeer zeker gedragen wordt door zijn jonge spelers. Een tienerjongen die een oma neerzet, bijvoorbeeld, kan gemakkelijk verzanden in een nietszeggend typetje. De oma van Laurens Luyten is het tegendeel daarvan. Ze is ronduit grappig én overtuigend. Het karakter wordt ook zo opgebouwd dat het nauwelijks verbaast als het oude, fragiele dametje op een bepaald moment opkomt voor haar rechten en als een kwaaie kat een jongen te lijf gaat. Heerlijk om te zien.

De tweede generatie (Faye De Coen en Sven Spur) heeft het evenmin onder de markt. Ooit waren ze dolverliefd, maar nu houdt hij alleen nog van zijn planten en loopt zij alleen nog maar boos rond. Of toch niet? Hoewel het onder een dikke laag teleurstelling en frustratie begraven ligt, zit er in de moeder wel degelijk nog een gek en vrolijk meisje verscholen. Heel subtiel borduren de makers meerdere dimensies aan elk van hun personages. Er is er geen enkel dat vlak blijft.

Helden schrijft zich in in de traditie die onder meer Inne Goris en het gezelschap JAN de afgelopen seizoenen zo fervent verdedigd en verstevigd hebben. De voorstelling bewijst nog maar eens dat je met een goede selectie en een overeenstemmende regie met piepjonge spelers volwaardige producties kunt maken die hun plekje in het professionele circuit met recht veroveren.


Info: www.hetpaleis.be

Dit artikel werd reeds 700 keer gelezen.auteur(s):Ines Minten