| Tourne Sol! van Lara Taveirne: mensen tussen herinnering en realiteit | 10 Mei 2010 |
(c) Norbert Maes | Lara Taveirne (1983), die nu al een vijftal jaar met theater bezig is en zelf haar werk regisseert, heeft iets met herinneringen, met heel jonge mensen en met de vrouwelijk gevoelige kanten van de samenleving. In Tourne Sol!, haar tweede productie voor De Werf (Brugge) maakt zij daar een zeer compact geheel van dat je door zijn eenvoud en directheid niet onberoerd laat.
Een gezinnetje van drie geniet in het zonovergoten tuintje. Ze rolschaatsen en ze schommelen. En plots zijn er de woorden, de vragen en stiltes in de plaats van antwoorden. Er zijn de dromen, de herinneringen, de illusies, de afzondering en de onafwendbare uitdaging van de werkelijkheid.
In Tourne Sol! bereikt Taveirne een boeiend evenwicht tussen praten en tonen, tussen beweging en teken. Mama Anna is praatziek, ijdel maar ook zeer gevoelig, té gevoelig om het leven alleen aan te kunnen. Zij heeft te doen met haar man Samuel die zich opsluit in een hoekje vol herinneringen. Tussen hen in staat Rachel, het dochtertje, een engeltje van geduld, een reddend engeltje?
Wat is er gebeurd die nacht dat overal in de straat glas rinkelde. Of was het kristal? Die allusie die de schrijfster maakt op de Kristallnacht in Duistland in 1938 is hier toepasselijk. Haar personages dragen namen die verwijzen naar joodse mensen: Samuel, Rachel, Anna en dus ook naar mensen die onomkeerbaar getraumatiseerd zijn door gebeurtenissen buiten hun wil om. Het is zeker niet de zon die op Anna en Samuel zo geweldig inwerkt, maar een gevoel van machteloosheid tegen een dreiging die steeds dichter komt. Samuel glijdt weg in de onmogelijkheid helder en verantwoord te kunnen communiceren. Anna lijdt onder het besef van een langzaam maar zekere ontluistering door het ouder worden. Samuel wil het verleden steeds naderbij halen. Hij bekijkt dia’s en ontrolt films, hij bakent er zijn territorium mee af, hij geraakt er in verstrikt. Anna wil koste wat kost haar vroegere charmes geprojecteerd zien in Rachel, het meisje dat hunkert naar de toenadering van toen ze nog veel kleiner was en op papa’s schouders op de schommel zat of met hem en met haar mama rolschaatste als in een circus.
Rolschaatsen, schommel en een zowel functionele als evocatieve muziek (Maarten Vandewalle) zijn elementen waarmee de spelers meeslepende momenten van een harmonieus samenzijn oproepen. Daartegenover staat het verbale element. De dialogen tussen moeder en dochter, de haast banale alledaagse gezegden zijn als zovele voorwendsels van de mama om toch maar de stiltes en de eenzaamheid te doorbreken. Ook hier betekent praten overleven, zich in stand houden. Ook hier slaagt de schrijfster er in de fantasie te laten opgaan in een vluchtig wolkje poëzie.
Aan dit tegelijk vormelijk én inhoudelijk harmonieus samenspel is een verantwoord versoberingsproces aan vooraf gegaan. De Werf, het productiehuis, heeft na een bepaalde repetitieperiode een toonmoment ingeschakeld. Het is een beproefde methode, waar men ook niet alles moet van verwachten. Maar het is goed op een bepaald punt in het repetitieproces een stand van zaken op te maken. Gewoonlijk blijkt dan dat er nog tekst kan worden geschrapt en enscenering weggelaten. En zo ging het ook bij Tourne Sol! Op de première bleek dat snoeien de productie had doen rijpen.
Dat rijpingsproces heeft ook te maken met het aanvoelen van de spelers van mekaar. Twee geroutineerde spelers samen met een zeer jong element op scène, brengt een zeker risico met zich mee. Daarenboven komen Craig Weston (Samuel) en Anja Van Riet (Anna) niet uit dezelfde theaterrichting, al werken ze wel eens samen, terwijl Matilde Casier helemaal geen theaterverleden heeft. In Tourne Sol! bevestigt Casier wat men in De Werf al vermoedde. Deze zeer jonge dame staat haar mannetje, zowel in de dialogen als in haar alerte tegenwoordigheid op een schurende schommel. De Amerikaan Craig Weston die in 1984 in Gent begon als mimespeler bij het Wisseltheater en hier is gebleven, is in meerdere disciplines thuis. Zijn bewegingskunst en zijn mimisch talent krijgen in Tourne Sol! een fascinerend aandeel. Ze doorbreken de realiteit en roepen een kort maar gelukkig bestaan op dat in schril contrast staat met het onrustige, zenuwslopende leven waar Anja Van Riet als de mama naar verwijst. Die mama brengt een dynamiek op gang als van een speeltje dan men opwint maar dat dan ook even vlug weer stilvalt. Dit personage vertegenwoordigt meerdere aspecten waarbij de wil primeert om uiteindelijk samen met Rachel, die getuigend van een gezonde kijk de leiding neemt, voor een nieuw bestaan te vechten, nadat Samuel haast geruisloos uit hun bestaan (en effectief via de donkere achtergrond van de scène) is weggegleden. Van Riet, die in Spanje een straattheatergroep leidt, is nog slechts sporadisch in ons land te zien en met Tourne Sol! heeft ze de goede herinneringen aan haar vroegere prestaties hier, bij jeugd- en volwassenentheater, kracht bijgezet.
Info: www.dewerf.be
|
| Dit artikel werd reeds 566 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|