Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

The Broken Circle Breakdown Featuring the Cover-Ups of Alabama
Mieke Dobbels en Johan Heldenbergh maken sterk en toegankelijk muziektheater.
10 September 2009

De Nederlandse jury van het Theaterfestival 2009 selecteerde The Broken Circle Breakdown Featuring the Cover-Ups of Alabama van Compagnie Cecilia. In het licht van de discussie over toegankelijk kwaliteitsvol theater en een groter publieksbereik is dat een meer dan terechte keuze. In het ritme van bluegrass en country brengen Mieke Dobbels, Johan Heldenbergh en hun groep, The Cover-Ups of Alabama, (Nils De Caster, Pol Depoorter, Patrick Riguelle en Mario Vermandel) een stuk over verlies en rouwen, over liefde en woede, geloof en ongeloof, hoop en wanhoop.

De zaal is aangekleed als een overvolle countryclub. Het publiek zit op elkaar gepakt aan ronde tafels, Het podium is aangekleed met de obligate rode gordijnen, de muzikanten met piekfijne, witte countrypakken. Gezellig is het woord. Didier en Elise (oftewel Monroe en Alabama) hebben elkaar gevonden in hun liefde voor Amerika en de bluegrassmuziek. Vanavond woont het publiek echter het afscheidsconcert van hun groep bij. Elise stapt eruit. Niet alleen uit de band en haar huwelijk, zo blijkt al snel – ook uit het leven. Dat moment deelt ze met haar groep en haar publiek. Didier en Elise zijn niet langer een paar. Het verlies van hun dochtertje Maybelle woog te zwaar door op de relatie. Ze vonden elkaar niet in hun manier van rouwverwerking. Wat je ziet, is de verbrokkeling van hun persoonlijke American dream.

De voorstelling begint als een liedjesprogramma. Stukje tekst, muziek, stukje tekst, muziek. Na enkele scènes gaan Heldenbergh en Dobbels creatiever met die afwisseling om, waardoor ze het niveau van de show tot dat van een theaterstuk brengen. In flarden, vol humor, pakkend, soms hartverscheurend, vertellen ze hun verhaal. Didier uit zijn verdriet vooral in woede. Tegenover bekrompen politici die stamcelonderzoek boycotten dat het leven van zijn dochter had kunnen redden. Tegen de god waarin hij niet gelooft. Elise laat de impact van het verlies recht naar binnen komen. Ze merkt dat het te groot is om het constant met een grap of glimlach toe te dekken, zelfs voor een van nature nochtans vrolijk karakter.

De schrijnende geschiedenis van dit koppel countryliefhebbers nestelt zich ergens tussen je ribben, en blijft daar een tijd lang zitten. Je leeft mee met personages waar je op het eerste gezicht een grote afstand toe ervoer: de witte pakken, de enorme snor van Heldenbergh, enkele van de anekdotes die ze vertellen, zijn compleet over the top: out en fout. Naarmate de voorstelling vordert, raken die aspecten almaar meer op de achtergrond. Je kijkt voorbij de kleurrijke cover-uptattoos op het lichaam van Elise, die elk een oudere tatoeage met de naam van een van haar ex-liefjes verbergen, als ze vertelt over de chocoladecake die ze voor haar dochter bakte en meenam naar het ziekenhuis. In het verhaal van de chocoladen M waarvan de zieke Maybelle geen hap kon eten, stopt ze al haar moederliefde. Je ziet niet langer een snor met een banjo als Didier na een van zijn tirades machteloos de schouders laat hangen. Voor je staan twee mensen met hun immense pijn open en bloot in hun uitgestrekte handen. Hoewel het risico met een dergelijk onderwerp groot is, trapt de voorstelling nergens in de val van het sentiment. Heldenbergh en Dobbels leggen beiden een enorme oprechtheid in hun spel, zowel vanuit hun personages als vanuit zichzelf.

De tekst van de voorstelling (die de twee acteurs samen hebben geschreven) is tot stand gekomen na een aantal interviews met stervensbegeleiders en ouders van gestorven kinderen. Met dat materiaal hebben Dobbels en Heldenbergh hun eigen inzichten en opinies verweven. Zo komen de standpunten van onder meer Richard Dawkins, de evolutionaire bioloog en rabiate atheïst, van wie Heldenbergh zegt een grote fan te zijn, ruimschoots aan bod in de uitlatingen van zijn personage Didier. Ze bezorgen de voorstelling inhoud waartegenover het publiek verplicht wordt stelling in te nemen. Ook daardoor wordt The Broken Circle Breakdown veel meer dan de weergave van een tranerig getuigenis.

Als onderdeel van de Nederlandse selectie van het Theaterfestival, kon je de voorstelling begin september zien in het Kaaitheater. Op datzelfde Theaterfestival debatteerde een ‘salon’ van deskundigen uit het veld onder andere over het nut van het festivalformat. Het werd veeleer een opeenstapeling van verschillende meningen dan een vlammende discussie. Maar een onderwerp dat almaar terugkwam, was publieksbereik en hoe je dat zou kunnen vergroten. Tijdens The Broken Circle Breakdown, de dag nadien, moest ik geregeld aan het debat terugdenken. Johan Heldenbergh steekt niet onder stoelen of banken dat hij zoveel mogelijk toeschouwers in de theaterzalen wil krijgen en dat hij zijn voorstellingen daar specifiek op afstelt. Zijn monoloog Massis, de musical (2004-2005) trof je daarom niet alleen op de reguliere theaterplaatsen. De acteur trok ermee langs buurtcentra, clubhuizen en parochiezalen. Met The Circle Breakdown volgt hij eenzelfde parcours. De voorstelling was perfect op haar plaats in het Kaaitheater, maar staat even stevig in minder theatergerichte zalen. Het stuk gaat al een tijdje mee (het beleefde zijn première op de Gentse Feesten van 2008), maar schuimt ook het komende seizoen nog het land af. Voorstellingen met lange speellijsten zijn op zich niet uitzonderlijk. Minder vaak komt het voor dat ik uit onverwachte hoeken de raad krijg om naar een bepaald toneelstuk te gaan kijken. Met The Broken Circle Breakdown was dat wel het geval. Vrienden en kennissen die ik niet om de zoveel maanden in een theaterzaal tegen het lijf loop, spraken me erover aan. Ik heb hun raad gevolgd, blij dat het ook eens omgekeerd kon. En de recensent uit het kliekje raakte overtuigd. De cirkel van het publieksbereik is er dan toch eentje die weer rond raakt.


Info: www.compagnie-cecilia.be

Dit artikel werd reeds 232 keer gelezen.auteur(s):Ines Minten