Tien geboden van NTGent
Hoogtepunt op meerdere vlakken | 3 Februari 2009 |
Twintig jaar nadat de Poolse cineast Krzysztof Kieslowski zijn filmreeks Dekalog aan het publiek toonde, vertaalt Johan Simons (NTGent) de tien verhalen naar het podium. Vorig seizoen ging zijn Tien geboden, deel 1 in première (gebod 1 tot 5), nu is er ook deel 2 (gebod 6 tot 10), met dezelfde cast en in hetzelfde decor van rijen aftands meubilair, waar de acteurs met hun verhalen doorheen buitelen. Je kunt de voorstellingen apart zien of in marathon.
Honderd mensen wonen in hetzelfde flatgebouw in Warschau. In de volgorde van de bijbelse tien geboden krijgt het publiek tien keer na elkaar een blik door het raam van één van de appartementen. Die blik toont heel gewone mensen op een cruciaal punt in hun leven. Elk worden ze geconfronteerd met een specifiek moreel dilemma. Johan Simons maakt de twee voorstellingen met acteurs uit de NTGent-stal (Els Dottermans en Frank Focketyn), aangevuld met de cast van het jonge gezelschap Wunderbaum. Nu eens nemen ze een personage voor hun rekening, dan weer treden ze op als verteller. De geslaagde keuze voor deze vertelvorm legt de structuur van een filmscript bloot op theaterniveau. Met hun sterke spel en volledige overgave zuigen de acteurs het publiek vanaf de eerste minuten in de voorstelling(en) en laten het pas bij het laatste woord weer los.
In het uitermate dynamische deel 2 graaft het publiek zelf de tragiek uit de figuur van de postbeambte (Oscar Van Rompay) die zijn veelvuldig vrijende buurvrouw (Maartje Remmers) met een kijker bespiedt. Hoewel hij als de dood is voor de realiteit van een aantrekkelijke vrouw van vlees en bloed en hormonen ('Gij zult geen onkuisheid plegen!'), doet hij op zijn eigen stuntelige manier toch al het mogelijke om met haar in contact te komen. Hij is ontroerend en hilarisch in zijn onhandigheid, gaat tot het randje, maar wordt nooit een karikatuur – een grens die overigens alle acteurs overtuigend weten te bespelen. Vervolgens zoomt de voorstelling in op Majka (Wine Dierickx). Ze was zestien toen haar dochtertje Anka (Marleen Scholten) geboren werd. Haar eigen moeder (Dottermans) heeft zich toen over Anka ontfermd en voedt het meisje op alsof het haar kind is. Maar nu wil Majka Anka terug ('Gij zult niet stelen!'). De geboden komen vaak op een dergelijke associatieve wijze in de verhalen aan bod. Je hebt dan ook niet altijd onmiddellijk door om welk gebod een verhaal precies draait. Dat de geboden in wit krijt op de achterwand van de scène staan geschreven, is in deze seculiere tijden dus geen overbodige luxe. Uitzondering op de associatieve regel is het vijfde gebod: 'Gij zult niet doden.' Via Jacek, een jongeman die een taxichauffeur vermoordt, sluit deel 1 af met het enige totaal ondubbelzinnig weergegeven verhaal (waarmee de makers benadrukken dat ze dit gebod het belangrijkste vinden uit de reeks).
Simons laat in zijn bewerking veel ruimte voor humor en relativering – die laat Kieslowski weinig of niet. In de loop van Tien geboden, deel 2 ontspoort de altijd al behoorlijk luchtige toon telkens extremer, tot aan het burleske karakter van het laatste verhaal, waarin twee zonen in een kluchtige Apocalyps ten onder gaan aan hebzucht. Dit crescendo is de perfecte spiegel van de toon in deel 1. Dat laat aanvankelijk wel nog plaats voor smartlappen en zelfs gorillapakken. Maar in de loop van de voorstelling verzacht de uitbundigheid tot een pakkend slot dat het publiek even de adem doet inhouden. Na elkaar geplaatst zorgt dat voor een perfect volgehouden spanningsboog die zes uur lang kan boeien zonder wegglijdende aandacht. Tien geboden is zonder twijfel het hoogtepunt van de recentste twee theaterseizoenen.
Info: www.ntgent.be
|
| Dit artikel werd reeds 1101 keer gelezen. | auteur(s):Ines Minten |
|