Vrouwen en waanzin.
Cinderella/Villanella, Hanneke Paauwe, Krankheit Frau | 10 November 2008 |
Twee vrouwen spelen het Spel van de Waanzin. Johanna de Waanzinnige, een hysterische vrouw, een afgewezen vrouw met groot liefdesverdriet, een moeder met een postnatale depressie, een vrouw gek van liefde, een vrouw die bang is haar liefdes, haar man, haar kinderen te verliezen, een vrouw die zich verliest in zichzelf, een paranoïde vrouw, een ontroostbare vrouw,... , met tussendoor medische opvattingen over vrouwenbehandeling, met een enquête onder het publiek over gelukkig zijn, met schrijnende beelden en voorbeelden. Een aanklacht tegen het dumpen van vrouwen in psychiatrische inrichtingen, tegen de veroordeling om pillen te slikken. Een aanklacht tegen de geschiedenis, niet pamflettair, maar persoonlijk, helder en beklijvend.
Hanneke Paauwe, Nederlandse theatermaakster in Vlaanderen, heeft al heel wat theaterstukken en ensceneringen op haar naam staan. Vaak met een sociale inslag. (zie archief). En altijd vanuit een bijzondere invalshoek, waardoor je als toeschouwer gedwongen wordt de aangekaarte problematiek op een andere manier te bekijken.
Voor Krankheit Frau liet ze zich inspireren door de exposities Pijn en Waanzin is vrouwelijk in het Dr. Guislainmuseum. (Waanzin is vrouwelijk was een Duitse tentoonstelling Wahnsinn ist weiblich, met een evidente woordspeling met het genus van het woord Die Wahnsinn). Vandaar - denk ik - de Duitse titel die Hanneke Paauwe aan haar stuk heeft meegegeven.
In het Guislainmuseum staat op dit moment (tot april 2009) de eveneens schitterende expositie Het Spel van de Waanzin, Gekte in film en theater. Het theaterstuk sluit ook perfect aan bij deze nieuwe tentoonstelling. Heel wat vrouwen belandden vroeger in gestichten. Ze werden, als ze te lastig voor de man waren of niet meer gewenst, daar gedumpt. Hysterie was typisch vrouwelijk.. De "ziekte" is niet voor niets afgeleid van het Griekse 'hustera' voor baarmoeder. In het theaterstuk wordt daar ook naar verwezen. Voorgelezen wordt een omzendbrief uit 1866 van de bisschop van Canterbury met de raad de clitoris weg te snijden. Door die ingreep wordt stimulering weggenomen, waardoor ziekte en dood kunnen vermeden worden.
Er zijn nog meer van dergelijke 'weetjes' en 'feitjes in de voorstelling, maar het is toch vooral het bevreemdende geheel van het spel van de twee actrices, van de collage van de verhalen en de filmpjes, en van de sfeer met een letterlijk wee chocoladereukje dat indruk maakt, dat boeit, dat je je ongemakkelijk laat voelen, dat blijft nazinderen.
De twee actrices Liesa Naert en Veerle Dobbelaere verschillen heel zichtbaar in grootte (Liesa is heel groot en Veerle lijkt daardoor heel klein), en ook in stemgebruik (hard tegenover (zoet)gevooisd), maar alle twee trekken ze in hun verhalen hun registers open: de ene keer heel grotesk kort door de bocht, om dan in een volgende scène in een subtiel spel hun waanzin te visualiseren. Vermeende waanzin, opgedrongen en geëtiketteerde gekte en abnormaliteit. Tegen de achtergrond van een berg van vooroordelen en clichés, een berg moeilijkheden waar je niet overheen komt, een berg waarin je weg kunt kruipen. Of weggestopt wordt. Krankheit Frau klinkt rechtlijnig, maar de productie weet een fascinerende gelaagdheid in beelden en sfeer te brengen. En als je buitenkomt, in de dagelijkse realiteit, blijf je de vraag stellen die je ook voortdurend stelt na een bezoek aan het Guislainmuseum: waar ligt de grens tussen (geestelijk) ziek en gezond, tussen normaal en abnormaal.
Info: www.villanella.be - info over de exposities: www.musemdrguislain.be
|
| Dit artikel werd reeds 312 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|