Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Nimmermeer van De Maan en Abattoir Fermé (8+)
Een duister verhaal op kindermaat
23 Oktober 2008

Als Abattoir Fermé zich waagt aan Edgar Allan Poe, dan weet je dat je geen vrolijk, licht verhaal hoeft te verwachten. Zelfs niet als het doelpubliek 8+ is. Zelfs niet als Abattoir samenwerkt met een op een jong publiek gericht figurentheater zoals De Maan. Nimmermeer is een duistere, erg visuele voorstelling, gestoeld op leven en werk van Poe. Als de kinderen er geen nachtmerries aan overhouden, zullen ze wellicht kunnen terugblikken op een ietwat bizarre, maar ook bijzondere avond.

Chiel Van Berkel en Barbara Claes brengen het verhaal van 'een verschrikkelijk kind' dat uitgroeit tot een 'verschrikkelijke man'. Hij is inslecht en zo lelijk 'dat fotografen bang voor hem waren'. De acteurs zijn volledig in het zwart gekleed en voorzien van akelig-groteske grime. Om de jonge toeschouwers te tonen dat ze niet voor hun leven hoeven te vrezen, wisselen ze in hun introductie de horror af met een lach.

Het hoofdpersonage is een pop waarvan het hoofd met de leeftijd almaar groter wordt – een creatie van Paul Contryn. Het speelvlak van 'de verschrikkelijke man' is de klankkast van de buffetpiano, die meteen ook het belangrijkste decorstuk is. Hoewel de pop bovenop zijn piano maar weinig bewegingsvrijheid heeft en hij slechts af en toe in interactie treedt met de verteller (Van Berkel), brengt hij toch een heel universum tot leven. Barbara Claes is poppenspeler van dienst. Ze maakt handig gebruik van het donker op scène om zichzelf nagenoeg onzichtbaar te maken, wat de soms subtiele bewegingen van de pop extra in de verf zet. De jongen/man zelf is door en door slecht, maar wordt toch vrij genuanceerd weergegeven. Zeker als klein kind is hij soms oprecht aandoenlijk, zoals op het moment dat Van Berkel hem één voor één al zijn bezittingen – niet meer dan een verzameling stenen – afneemt. Of wanneer het allesbehalve esthetisch vormgegeven kind droomt van een carrière als ballerina. Het verhaal refereert ook rechtstreeks aan de wereld van kinderen. De verschrikkelijke jongen mag bijvoorbeeld alles wat hun normaal gezien verboden wordt. Zo mag hij alles proeven, 'ook wat onder de lavabo staat'. Hij mag krokodillen strelen, alleen in een moeras wandelen, en héél dicht bij rijdende treinen komen. Het is onmiddellijk duidelijk dat die vrijheid de jongen niet meteen ten goede komt. Waarschijnlijk is het precies door die nuances en referenties dat de figuur tot het einde blijft boeien.

Nimmermeer (een letterlijke verwijzing naar het lange gedicht The Raven) schuwt een tikje provocatie niet en is daardoor minder geschikt voor al te betuttelende ouders. Zo typeert regisseur Stef Lernous één van de nevenpersonages, een psychiater, als een sigaren rokende – en daardoor vervaarlijk rochelende – creep. De walm verspreidt zich door de zaal. Wat later ontdekt het hoofdpersonage de pornografie. Ook niet direct een onderwerp dat je met een 8+-voorstelling zou associëren, wel één dat haast onmogelijk kan ontbreken in een stuk dat aan Lernous' fantasie is ontsproten. Hier wordt het geïntroduceerd door middel van blootblaadjes. Het personage ontdekt de plaatjes zoals een kind dat per ongeluk op een verloren Playboy stuit: gefascineerd en met rode oortjes. Plat en vulgair wordt het echter niet.

Liefhebbers van Poe zullen in het stuk zwemen van een viertal kortverhalen en enkele verwijzingen naar de biografie van de auteur herkennen. Het verhaal moet het echter vooral hebben van de sfeer die het oproept. Zo zitten er duidelijke echo's van The tell-tale heart in. Tijdens een huiveringwekkend liedje staat niet zozeer de plot centraal, maar wordt het publiek helemaal ondergedompeld in de sfeer van waanzin die zo typerend is voor het kortverhaal. Afhankelijk van hun leeftijd pikken kinderen meer of minder van het verhaal op, maar de essentie zullen de meesten toch zeker mee hebben. In de foyer zag je ze achteraf nog met rode wangen navertellen. Hier en daar stond er ook eentje wat verdwaasd rond te kijken. Het was een donkere, griezelige, ietwat bizarre, maar zeker ook bijzondere avond. Althans voor kinderen die tussen hun vingers door durven te piepen.



Info: www.demaan.be en www.abattoirferme.be

Dit artikel werd reeds 381 keer gelezen.auteur(s):Ines Minten