Universele bewoners van een kleine stad.
Berlin, Bonanza (Holoceen 3) | 20 Februari 2007 |
De naam Bonanza associeer ik nog altijd met de tv-reeks uit mijn jeugdjaren, over de stoere lotgevallen van een cowboyfamilie in het wilde westen. Een ranch waar elke week wel iets gebeurde, met vader, Adam, Horse, Little Joe. Een moeder was er niet. Jaren later heb ik in Noord-Spanje ook een dorpje Bonanza ontdekt. Een piepklein gehucht waar we op de Pondorosa-ranch lekker gegeten hebben. Een plek als een ansichtkaart van een dorpje in het groen tussen de bergen. En nu is er dan Bonanza van het collectief Berlin. Over een Bonanza in Colorado, nog kleiner dan het Noord-Spaanse Bonanza, maar wel bewoond door Amerikanen die duidelijk nog geschifte resten tonen van de cowboy-landveroveraarsmentaliteit van toen.
Een podiumbreed maquette van een landschap. Een groot uitgevallen modeltreinlandschap. Zonder treintjes, zonder auto’s en wegen, maar wel met bomen, huisjes, wegeltjes, en dat alles in wat grotere vorm dan bij de Märklinmodellen. Een vijftal huisjes en een paar stallen, over de hele oppervlakte verdeeld, aan de rand van een bos, aan de voet van een berg. Het straalt een idylle uit: goh, hier zou ik wel een zomerhuisje willen hebben.
Daaronder vijf schermen. En op die schermen krijgen we de huisjes in het echt, en de bewoners. Een allegaartje van mensen: een piekerende eenzaat, een beschouwende priester, een man die oldtimers opknapt en zijn vrouw de schilderes, twee esoterische vrouwen die aan spiritisme doen, een bijna tandeloze vrouw wiens man is omgekomen (later blijkt in verdachte omstandigheden) en die zich als een witte heks ziet. Ach, en in het begin verklaren ze allemaal dat ze elkaar met rust laten, dat Bonanza een vredelievende plek is, maar je voelt op je klompen aan dat dat niet zo is. In een knappe montage spint zich over de vijf schermen
de documentaire uit over dit dorp, dit verlaten mijnstadje dat een honderd jaar geleden een broeinest was van tienduizenden mijnwerkers, gelukzoekers en hoeren, een stadje met heel veel saloons en zonder één kerk. Soms krijg je vijf gelijke beelden, soms vormen de vijf schermen samen één totaalbeeld, vaak heb je op een scherm de aan het woord zijnde persoon, en vormen de andere schermen de omgeving, of geven details van binnen en buiten. Je herkent de huizen op de schermen op de maquette, je geeft alles een plaats, en als het avond wordt, doven ook een voor een de lichtjes in de maquettehuizen. Speels en geraffineerd krijg je als een man die achter de controleschermen zit een beeld van de onderlinge verhoudingen, hun houding ten opzichte van mensen buiten het dorpje, de zomergasten, de ruzies rond het burgemeesterschap, de onderlinge vetes, rancunes en wrijvingen. Kortom: een kleine mensenwereld in een groot land.
Bonanza is het derde deel van de Holoceen-cyclus. Eerst was er de bijzonder intrigerende film over Jeruzalem, ook op meerdere schermen, waardoor de onderlinge spanningen en tegenstellingen tussen de Joden en de Palestijnen schrijnend naar boven kwamen. Het tweede deel Iqaluit met een live computercontact over een Inuit-stadje viel tegen (zie archief), maar dit derde deel is weer een mooi staaltje een indringend filmisch docudrama op het podium. De grote maquette met daaronder de beelden op de vijf schermen geven een meerwaarde aan deze documentaire. De individuele portretten kristalliseren zich groots en universeel uit. We kijken met grote nieuwsgierigheid ook al uit naar deel 4 over Moskou.
Nog tot begin april : www.berlinberlin.be
|
| Dit artikel werd reeds 246 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|