Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Christoph Marthaler op het KunstenFestivaldesArts
Winch Only: het huis is een wachtkamer.
1 Juni 2006

De Zwitserse theatermaker Christoph Marthaler (1951) vindt Brussel een opwindende plek, maar dat zegt hij ook van Gent, waar hij volgend toneelseizoen met NTGent en Tg Amsterdam een productie zal maken rond het bevreemdende werk van Gentenaar en Nobelprijswinnaar Maurice Maeterlinck (1862-1949). Johan Simons heeft Marthaler al verleden jaar naar Gent gehaald voor Seemannslieder/Op Hoop van Zegen en dan ook kon men getuige zijn van het omzetten van bevreemding in vervreemding door het telkens opnieuw dooreen strengelen van de steeds terugkerende elementen: ruimte, beweging en zang.

In Winch Only, waar hij een paar maanden aan werkte in Brussel voor het KunstenFestivaldesArts, linkt Marthaler het onbestemde lot van een kleine familie aan Monteverdi’s opera De kroning van Poppea en aan Brussel, de kleine wereldstad met haar ontelbare verhalen, versteend in de muren van het kolossale Justitiepaleis. Scenografe Anna Viebrock heeft dan ook een zeer groot huis gebouwd op de enorme scène van de gerestaureerde KVS. Een huis dat aan de ene kant begrensd is door het flitsend voorbijrazen van treinen en aan de andere kant door de gesloten poort van de gerechtszaal. De personages bewegen zich dus tussen het lokkende verkeer en vertier van de buitenwereld en een vreemd schuldgevoel in een huis dat in hun geval gereduceerd wordt tot een enge wachtkamer. De bewoners zijn opgewonden poppen die zich enkel kunnen ontspannen door het zingen van een aria terwijl ze wachten op een oordeel. Wie het zal uitspreken en welke schuld hen drukt en hoe zwaar het oordeel zal zijn, is niet duidelijk. Schuld en boete liggen vervat in één van de weinige zinnen die gezegd worden: dat ik al zoveel jaren met u samenleef, dat is mijn straf.

De jonge Duitse auteur Marius von Mayenburg vindt geregeld inspiratie in de relatieproblemen en heeft ook een eigen kijk op de schijnbaar beschaafde manier waarop mensen met elkaar omgaan. Zijn stelling is dat, verborgen in de huiskamers een geheime wereld bestaat waarop de buitenwacht nauwelijks invloed heeft. Winch Only van Marthaler blijkt daar bij aan te leunen. Het is een absurde wereld, een beetje karikaturaal ook, maar in elk geval mysterieus. De vraag blijft naar het waarom bij Marthaler. Is Winch Only een symbolisch stuk? Een “winch” is een lier, een windas. “Winch only” stond geschilderd op het dek van een boot, op een plek waar je enkel dingen of mensen mocht hijsen of redden met een lier. Bij Marthaler is duidelijk dat zijn personages ergens aan vast zitten en minstens een opluchting nodig hebben. Daar blijft het dan ook bij. De mooie muziek en prachtige zang maken de lange wachttijd dragelijk.


Info: www.kfda.be, Over Marthaler in Gent: www.ntgent.be

Dit artikel werd reeds 148 keer gelezen.auteur(s):Roger Arteel