Knap bizar theater der poppen.
Stuffed Puppet Theatre (Neville Tranter) met Vampyr | 8 April 2006 |
De poppen van Stuffed Puppet Theatre slaan weer toe: Levensgroot verschijnen ze, helemaal of half, met fonkelende ogen, met grote neuzen in allerlei variaties, en met diepe lijzige stemmen. De grote zwevende vampier heeft een mensenslachtoffer geroken. Vampyr is een griezelsprookje geworden: morbide, grimmig en humoristisch. Het is een verhaal waarin de relatiedraden elkaar kruisen en de personages verrassend verbinden. En het is natuurlijk een voorstelling die het moet hebben van het manipulatiespel van Neville Tranter zelf.
Neville Tranter heeft in zijn theaterstukken een zwak voor monsterachtige wezens. Mefisto, Manipulator, Frankenstein zijn een paar hoofdpersonages uit zijn repertoire. Ook zijn andere stukken worden bevolkt door wrede, machtsgeile en bloeddorstige wezens. Zijn vorig stuk Schicklgruber ging over Adolf Hitler en was gebaseerd op echt gebeurde feiten. Vampyr is een zelf ontwikkeld sprookje, een griezelsprookje dat zich – als een knipoog-ode aan Hans Christiaan Andersen - op een verlaten camping ergens in Scandinavië afspeelt. Vader en zoon Vampier treden aan. Vader vampier, Count Olav, is een grote slungelachtige figuur, kronkelend van genot dat hij een zoon heeft, Romero, maar ook wanhopig naar bloed voor de jongen. Neville Tranter is zelf de engelbewaarder Gabriël, een oudere wat hinkende man. Hij bespeelt de poppen, zet de stemmen aan, zichtbaar, maar dat is dé kracht van zijn spel: alle aandacht gaat puur naar de poppen. Vader en zoon Vampyr spreken Engels, een staccatotaaltje, dat zich ook voortzet in de Nederlandse dialogen tussen de norse snauwende campingeigenaar en diens domme knecht Kierkegaard, en tussen de verdwaalde vader en zijn zieke dochter Inger. Deze vader en dochter zoeken hulp, proberen die bij de campinguitbater te vinden die hen eigenlijk alleen wil afzetten en een griezelavond organiseert. Vader en dochter zijn verdwaald, ze vinden hun hond Odin niet meer. Heel aandoenlijk zijn de korte fragmenten als de vader op de hond roept. De dochter ligt op stereven. Ze praat zo ingetogen kinderlijk en aandoenlijk, zodat het tussen de jonge vampier Romero en het meisje bij hun toevallige ontmoeting klikt. Maar vader vampier eist het offer voor zichzelf. Het verhaal zit vol conflicten tussen de personages en Neville Tranter laveert daartussen door, bespeelt en typeert elk personage, houdt de spanning in de poppenbewegingen en stemmetjes, maakt het sprookje en de poppen meer dan geloofwaardig spannend.
Deze van oorsprong Australische poppenspeler die vanaf 1978 in Nederland verblijft weet al dertig jaar lang theater met poppen te maken dat grimmig suggestief archetypische personages op de scène zet waarmee de volwassen kijkers direct weg zijn. Ook als hij de poppen loslaat, ‘leven’ ze voort.
Vampyr is geen verteltheater met poppen zoals we dat van bijvoorbeeld Ultima Thule kennen, maar is een ‘echt’ conflictspel tussen personages die poppen zijn. In zijn eerst werken bespeelde Neville Tranter graag het machtsspel tussen manipulator en pop. Wie manipuleert wie: de pop de speler, of de speler de pop? In zijn later werk, en ook in dit nieuwe stuk zijn het - zoals zo vaak in het ‘mensen’theater – de conflicten tussen de personages. Door die personages door poppen te laten vertolken, krijgt het geheel iets unieks, een onmiskenbare meerwaarde: de poppenpersonages doen dingen die een menselijke acteur niet kan, roepen door hun archetypische karakteriseringen een onwezenlijke sfeer op, creëren een wereld die net echt is, en tegelijkertijd net niet echt.
Neville Tranter is een grootmeester in deze vorm van theater. Terecht oogst hij internationaal succes, speelt hij over de hele wereld, en verovert nu ook Frankrijk dankzij de techniek van boventiteling. Volgend seizoen waagt hij zich in Zwitserland aan een operaregie, waarbij hij de zangers en zangeressen poppen laat lippen en bewegen. Ondertussen toert hij met Vampyr en ander repertoire nog door Europa en daarbuiten.
Info: www.stuffedpuppet.nl
|
| Dit artikel werd reeds 76 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|