Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Marianne Van Kerkhoven: Pierre Bayleprijs voor kunstkritiek/toneel 2005. 12 December 2005

In Rotterdam zijn de Pierre Bayleprijzen voor kunstkritiek 2005 toegekend. De bekroonde critici zijn: Bert Vuijsje voor muziek, Max Bruinsma voor vormgeving en Marianne Van Kerkhoven voor toneel.

Voor de P. Bayleprijzen komen personen in aanmerking die stelselmatig, op literair niveau en gedurende vele jaren met hun kritieken gezag hebben afgedwongen. Aan de prijzen is een bedrag van 3.500 euro verbonden. De uitreiking is gepland voor woensdag 21 december 2005 om 17 u. in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis, Coolsingel 40.

De prijzen zijn genoemd naar de Franse filosoof Pierre Bayle (1647-1706), die bekend staat om zijn scepticisme en kritische essays omtrent levens- en geloofsopvattingen. Zijn analyse van volks bijgeloof in Pensées sur la comète en vooral zijn Dictionnaire historique et critique (1696-1697) hadden grote invloed op de denkbeelden van de 18de eeuw. Bayle kwam uit de omgeving van Foix en uit een protestants gezin. Hij bekeerde zich in 1669 tot het katholicisme maar een jaar later was hij weer protestant. Hij werd uit zijn leraarsambt ontzet en trok naar Genève. Hij doceerde filosofie te Sedan en vluchtte in 1681 naar Rotterdam, waar hij in 1706 overleed. Tussen 1684 en 1687 verstuurde hij vanuit Nederland zijn Nouvelles de la République des Lettres, een periodiek drukwerk waarin hij vooral verdraagzaamheid tussen katholieken en protestanten bepleitte.

De Pierre Bayle Stichting in Rotterdam, houdt zijn naam in ere door het stimuleren van cultuurfilosofische reflecties in het algemeen, door het organiseren van een tweejaarlijkse lezing (zoals op 22 februari 2006 om 20 u. in de kleine zaal van de Rotterdamse schouwburg) en door het uitreiken van de P. Bayleprijzen voor kunstkritiek.

De bekroning voor toneelkritiek gaat naar Marianne Van Kerkhoven omwille van haar jarenlange zeer degelijke bijdragen over toneel in diverse publicaties. De jury prijst haar kritisch werk omdat Van Kerkhoven daarin “laat zien hoe theater de werkelijkheid kan tonen, hoe het kan aanzetten tot maatschappelijke bewustwording zonder dat het een instrument wordt van belangenformaties of in een dramaturgische dogmatiek vervalt”.

Marianne Van Kerkhoven (Antwerpen, 1946) is dramaturge bij het Kaaitheater in Brussel. Zij studeerde Germaanse talen aan de Vrije Universiteit Brussel en specialiseerde zich in het onderzoek naar de maatschappelijke functie van het theater. Zij was korte tijd dramaturge bij de Koninklijke Nederlandse Schouwburg te Antwerpen. Praktijkervaring deed zij op bij de toneelgroep Het Trojaanse Paard, die zij in 1970 stichtte. Als lid van de universitaire werkgroep ‘Vormingstheater’ werkte zij onder meer mee aan de boeken Blijf niet gelaten op de wonderen wachten (1979), Tot lering en vermaak: 9 manieren voor 10 jaar vormingstheater (1980), Het politieke theater heeft je hart nodig. Het theater tussen emotionele werking en politieke werkelijkheid. (1982). Deze werden door Soethoudt in Antwerpen uitgegeven.

Van bij het begin, in 1983, was Marianne Van Kerkhoven betrokken bij het theatertijdschrift Etcetera en tot op heden is zij er nog als redactielid en medewerkster aan verbonden. In 1991 werd zij ook hoofdredactrice van het viertalige Theaterschrift, een uitgave van het Kaaitheater in samenwerking met het Hebbel-Theater (Berlijn), Theater Am Turm (Franfurt), Felix Meritis (Amsterdam) en Wiener Festwochen (Wenen). Na tien lijvige nummers hield het tijdschrift in 1995 bij gebrek aan middelen op.

In 2002 verscheen bij Van Halewyck Van het kijken en van het schrijven. Teksten over theater. In dit boek brengt Van Kerkhoven teksten bijeen die vooral in Etcetera zijn verschenen. Enkele, niet minder opmerkelijke bijdragen, zijn ‘gelegenheidsteksten’, die echter niets in betekenis hebben ingeboet. In haar verantwoording op het einde van het boek, geeft de schrijfster uitleg over het niet opnemen van teksten uit haar beginperiode, toen ze namelijk volop met politiek theater bezig was. Zij neemt daar nu afstand van omdat ze van oordeel is dat de hele theatergeschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog met ‘nieuwe’ ogen moet bekeken worden. Niet enkel het theater, ook de theaterkritiek, als onlosmakelijk daaraan verbonden, dient zich steeds opnieuw te bevragen. De P. Bayleprijs kan daarbij helpen.

Van het kijken en het schrijven is nog te koop à 22,50 euro, bij het Kaaitheater.

Info: Kaaitheater, Akenkaai 2, 1000 Brussel. Tel.: 02/279.03.64. Web: www.kaaitheater.be

Info over de P. Bayleprijzen: gdrosterij@rsm.nl of rrkc@rrkc.nl

Dit artikel werd reeds 55 keer gelezen.auteur(s):Roger Arteel