Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Theater Froe Froe speelde op het Tweetaktfestival Servas 16 April 2005

Servas, Re- Constructie van een Gruwelijk Verhaal door Radomira Dostal en Filip Peeters bij Theater Froe Froe was een uitstekende festivalvoorstelling. Een toonmoment van een onderzoek dat de twee (poppen)spelers samen begonnen zijn, en dat ze over anderhalf jaar willen brengen als volwaardige productie. Het is een lekker trage productie met zwart-wit-filmbeelden in een decor geworden, beelden die een sfeer oproepen en een spanning verwekken. Het is ook een onderzoek in de techniek. Een veertig jaar geleden kwam de pop uit de kast, speelde hij samen met de acteur, nu verdwijnt de acteur, en zien we de gemanipuleerde objecten én spelers alleen op als scherm dienende accessoires op het podium.

De bezoeker krijgt een glas thee en een bonbon, neemt plaats op een oude stoel. Een ronde tafel staat wat schuin, met het blad naar de toeschouwers gericht. Daarover een kanten doek, en daarop een koffiekan en een kopje geprojecteerd. Tegen de achterwand ook weer kanten doeken, dikke vitrages. Twee raamprojecties van een staand meisje. Opzij een monitor met beelden van wolken. Nadien waaien die wolken als het ware weg, zien we roodingekleurde bladeren, blauwe bomen. Er komt beweging in de projecties. Handen liggen op tafel, drinken koffie, spelen patience, rammelen met de bel, we zien andere handen op hun netheid gecontroleerd worden. Ze schenken de koffie in. Muziek, herhaling van de taferelen. De ‘deftige handen’ openen een juwelendoosje. Op de raamprojecties worden voorwerpen, zoals het juwelendoosje, al vantevoren getoond, soms zien we details, dan weer de vloer poetsende handen, een tekst die het verhaal aangeeft. Als een stomme film, maar nu in 3D op een tafel, en op drie schermen.

Het verhaal verwijst ook naar een film en een toneelstuk. De film Sister my sister uit 1994 van Nancy Meckler is gebaseerd op het toneelstuk My sister in this house (1981) van Wendy Kesselman. Het is het waar gebeurde verhaal van de zusjes Papin, die op 2 februari 1933 na zeven jaar trouwe dienst de vrouw des huizes en haar dochter op een gruwelijke manier om het leven brachten. De angst voor hun mevrouw en de boosheid over hun vernederende positie waren zo groot geworden dat ze in een roes van geweld hun lot in eigen hand namen.

Zoals Servas nu te zien was op het Tweetaktfestival, zag je alleen vanop bepaalde zitplaatsen de manipulator opzij bezig met zijn rekwisieten en videocamera’s. Als je dat niet zag, dan kon je geloven dat alles vantevoren op een dvd’tje was vastgelegd en nu geprojecteerd werd. Niets van dat alles: alles wat je op het podium ziet gebeuren, gebeurt live. De bedoeling is dat in de ‘echte’ productie ook de manipulatie en het spel achter de schermen te zien zullen zijn. Zo zul je dus de acteurs echt bezig zien en tegelijkertijd de al dan niet gedetailleerde beelden op de tafel en schermen. Het is een procédé dat Pat Van Hemelrijck al een dikke tien jaar geleden gebruikte in Manuel de Schepper. Als een humoristisch procédé. Nadien wordt die techniek ‘serieuzer en ernstiger’. Theater Froe Froe heeft de laatste jaren verschillende producties gemaakt zoals Zippo, Tchiek, Freaks waarbij we dingen in het klein op het podium zien, die dan uitvergroot worden op monitoren of schermen. Dat geeft heel leuke effecten. Servas verschilt echter met die producties, omdat ze helemaal rond dit procédé is opgebouwd. Het zijn geen fragmenten zoals in Freaks, maar het is één homogeen filmisch geheel. De beelden gaan associatief in elkaar over, en door de drie projectieschermen in vitrages met vaak verschillende, en soms gelijke beelden, krijg je verschillende lagen. Er is het verhaal van de vrouw des huizes, er is het verhaal van de diensters, er is de confrontatie, het verhaal van de arrogantie, de vernedering, de opgekropte woede, de ontlading. Er is de laag van de gordijnen die de bourgeoisie afschermt van de buitenwereld. De toeschouwers zijn voyeurs die door de vitrage naar binnen kunnen kijken. Zo krijg je geen enkele keer een gezicht te zien. Alle suggesties van verveling, woede, ergernis komen uit de beelden van de handen.

Poppen en spelers die personages verbeelden, objecten die een rol spelen, dat alles brak een veertig jaar geleden uit de kast, dat alles veroverde het echte podium. Het werd theater dat beantwoordt aan de definitie van Peter Brook (in zijn tot theaterbijbel uitgegroeide boek ‘de lege ruimte’ uit de jaren ’60): je hebt theater als er iemand iemand speelt en een ander ernaar kijkt. Live spel en live publiek. Nu is dat live spel van het podium afgeschoven, en houden we slechts geprojecteerde beelden, slechts projecties. Wel is er hier nog sprake van live publiek. Deze productie gaat zeker niet zover dat ze het publiek individueel inpakt met brillen met ingebouwde monitoren zoals bijvoorbeeld Crew doet. Deze Servas blijft nog theater, zeker als de taferelen achter de coulissen te zien zullen zijn. En dat zo’n beeldende theaterinstallatie heel intrigerend en knap een imaginaire wereld kan construeren, hebben Radomira Dostal en Filip Peeters met het toonmoment van hun onderzoek bewezen. We kijken verlangend uit naar de ‘echte’ productie.

Dit seizoen nog te zien op Bewogen Figuren in Ternat.


Info: www.froefroe.be

Dit artikel werd reeds 52 keer gelezen.auteur(s):Tuur Devens