Gloed: de jagers, de vriendschap en de dood.
Bewerking van roman van Sāndor Mārai door Malpertuis | 1 Februari 2005 |
Dramaturg Danny Keuppens bewerkte de roman Gloed van de Hongaarse schrijver Sāndor Mārai (1900-1989) tot een intimistische dialoog tussen twee oude vrienden die uiteindelijk twee belagers zijn. Met de vertaling in 2000 in het Nederlands van Gloed, kwam deze enigszins vergeten auteur hier weer in de belangstelling.
In hoeverre de bewerking het boek volledig recht doet, is voer voor literatoren. De bedoeling was klaarblijkelijk teksttheater te maken dat verder gaat dan het verteltheater dat gewoonlijk bij Malpertuis te zien is. Voor de regie werd Lucas Vandervost (De Tijd) aangetrokken en hij maakt er een zeer sobere voorstelling van, die in hoge mate beroep doet op de luisterbereidheid van het publiek. Want Gloed is in hoge mate taal.
Twee oude vrienden, Henrik (Bob De Moor) en Konrād (Wim Van der Grijn) zien elkaar weer na 41 jaar. Ze waren ooit onafscheidelijk in doen en laten, maar heimelijk waren ze ook rivalen. Henriks vrouw, Krisztina, had met Konrād te doen. Na een jachtpartij was deze plots uit het leven van de andere verdwenen. Inmiddels is Krisztina door liefdesverdriet gestorven en de ontmoeting tussen Henrik en Konrād heeft iets van een ondervraging. Henrik wil weten waarom Konrād ooit zo plots is weggegaan.
Henrik is een gewezen militair en Konrād een vrije componist en muzikant. Beiden houden van discipline, maar op een totaal andere manier en beiden zijn ook op hun manier jagers. Het lijkt er op alsof de schrijver wil zeggen dat alle mannen tenslotte jagers zijn, potentiële doders. Konrād verzaakte destijds aan de kans om op een jachtpartij Henrik uit te schakelen en Krisztina voor zich alleen te hebben. Henrik verwaarloosde Krisztina en liet ze uitdoven. Nu ze weer samen zijn voor een verhelderend gesprek, wil Henrik met woorden zijn vriend/belager een steek toebrengen. Misschien willen ze nu wel gewoon elkaar vernietigen.
In zijn regie laat Lucas Vandervost de gestorven Krisztina (Mieke De Groote) de gehele tijd aanwezig zijn in de voorstelling. Zij speelt zonder woorden (op een korte interventie na) mee aan de rand van de scčne. Zij is de foto waarnaar men kan verwijzen. Ze is de herinnering die de protagonisten nooit meer kwijtraken, de geest die nog door het huis dwaalt. Minder verantwoord is de voortdurende aanwezigheid van Henriks oude Franse min Nini (Tania Van der Sanden) die de geboorte van Henrik nog heeft meegemaakt. Nini betekent voor Henrik zeer veel, zoniet alles. We mogen veronderstellen dat zij veel weet en veel zou kunnen vertellen. Na een korte anecdotische tussenkomst in het begin, heeft de bewerker haar het zwijgen opgelegd. Ze kan alleen maar geconcentreerd toekijken en af en toe een asbak aanreiken aan Konrād die nonchalant de woorden van Henrik de lucht in blaast.
Gloed is een uitgepuurde voorstelling. Een afgemeten presentie, een duidelijke dictie die het woord alle glans heeft. Een klein speelplateau met centraal twee stoelen. Maar de opstelling ervan zegt veel. Bob De Moor en Wim Van der Grijn in goede doen.
Nog reisvoorstellingen tot eind februari 2005.
Info: www.malpertuis.be en Tel.: 051-40.62.90.
|
| Dit artikel werd reeds 69 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|