Theater over schietpartij op school.
Braakland/Zhebilding speelt Immaculata | 30 December 2004 |
Proefwerk Duits in het klaslokaal. Papiergeritsel, schuifelen van stoelen, zuchten, een steeds terugkerend hoestje en keelgeschraap. Laatstejaarsleerlingen zitten over hun papieren. Dit keer geen tekst over het bloedbad in de school van Erfurt twee jaar geleden. Ik kijk naar hen, denk automatisch aan de voorstelling Immaculata die ik heb gezien. Heel cliché denk ik nu ook: wat gaat er door jullie heen? Het Leuvense muziektheatergezelschap Braakland/ZheBilding was ook nieuwsgierig naar de leefwereld van jongeren. Wat gaat er door jongeren heen rond zo’n traumatische ervaring als de moorden in scholen, zoals in Columbine of Erfurt? Jammer dat deze productie alleen werd opgevoerd in de proefwerkperiode van middelbare scholieren, want het zou een goede schoolvoorstelling voor de derde graad zijn geweest.
Braakland/Zhebilding ging niet direct op zoek naar de psychologie van de daders, eerder naar de mensen die het meegemaakt hebben. Wat kon een stel jongeren hebben beziggehouden voor, tijdens en na de schietpartij? Vier personen worden geportretteerd, elk vertelt zijn of haar verhaal, af en toe is er samenspel, maar meestal komen ze alleen voor de microfoon staan, en uiten hun ervaringen, hun gedachten, hun ideeën, en hun emoties. De individuele verhalen gaan in elkaar over, sluiten op elkaar aan, overlappen elkaar. Er is het verhaal van Lotte en Bernt, die hun nachtelijke ontmoeting beschrijven, en de liefde die ze bedreven hebben op de middenstip van het voetbalveld wat buiten de stad. Franky is een introvert figuur, die verliefd is op Lotte, maar afgewezen en uitgelachen wordt. Het is de wat dikke jongen waarvan je weet dat hij gepest wordt en waarvan je vermoedt dat hij wel eens zijn opgekropte agressie in een schietpartij zou kunnen ontladen. En dan heb je nog het ‘bizarre meisje’ zonder naam, een nihilste die lak heeft aan de bourgeoismaatschappij. Het blijft bij “fuck you, en val dood.”. Ook in haar schuilt een potentiële dader. Franky en zij roepen die vermoedens op, maar ook Lotte en Bernt, want zij zouden de problemen die hun relatie verwekt bij hun ouders, wel eens op een onbezonnen manier kunnen aanpakken en oplossen. De vier personages zijn slachtoffers, maar het hadden ook daders kunnen zijn. Met die karakteriële mogelijkheden wordt echter een te kleine spanningsboog opgebouwd. Er had meer interactie en spanning kunnen ontstaan. Nu vertelt ieder zijn verhaal, en dat verloopt zeker het eerste half uur wat stroef. De speeloppervlakte is al klein, en die wordt dan ook nog opgevuld door een witbloemenbed. De vier spelers moeten vaak naar voren komen, naar de microfoon, om hun verhaal te vertellen. Samenspel wordt moeilijk, het blijft bij verhalen vertellen, die dan weliswaar mooi ondersteund worden door de live muziek.
Ze vertellen hun verhalen in rijmende verzen. Dat klinkt een aantal keren heel geforceerd. Door die verzen en door het gebrek aan samenspel krijg je geen portretten van echte individuen, maar zijn het eerder vier types van jongeren. Ze blijven op afstand, van elkaar en tot het publiek, ondanks het feit dat ze zich vaak rechtstreeks tot het publiek wenden.
In de tweede helft van de voorstelling, op de momenten tijdens en vooral vlak na de schietpartij verloopt het allemaal wat vlotter. De uitspraken en de beelden zijn sterker, er zit meer spanning en ontlading in. Ontroerend zijn de beelden die geënsceneerd worden en die we kennen uit de realiteit, van op de televisie. Bijvoorbeeld de waken nadien, het bloemen leggen, de ontstoken kaarsjes, het in elkaars armen vallen, de knuffels. Braakland/Zhebilding heeft uit die beeldverslagen kleine elementen genomen, ze knap gedoseerd en gemonteerd. Geen bloederige beelden, maar flarden verhalen, losse radio- en weerberichten, een teddybeertje, een briefje, een kaarsje volstaan Schietpartijen blijven onbevattelijk, en kunnen op elke onschuldige school plaats vinden. Er is geen verweer mogelijk.
De productie had hier kunnen stoppen, maar Franky en het bizarre meisje zetten hun verhalen verder. Na de moordpartij op school, gaat het leven verder, en krijgen ze nog andere trauma’s te verwerken. Het wordt wat van het goede/slechte te veel.
In zijn geheel, en ondanks de wat minder goede elementen, heeft deze productie toch impact. De combinatie van tekst en muziek levert pakkende momenten op. Immaculata is een goede productie om voor scholieren te spelen, door de thematiek, door de jonge spelers en muzikanten, door de vorm en enscenering, de verhalen, de muziek, de combinatie van dat alles. De speelperiode is echt te kort geweest, om jonge mensen de kans te geven deze productie te zien , mee te maken en erover na te denken. Hopelijk komt er spoedig een nieuwe speellijst.
Info: www.inbreek.be
|
| Dit artikel werd reeds 143 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|