| Seemannslieder/Op hoop van zegen – Christoph Marthaler | 15 December 2004 |
Seemannslieder/Op hoop van zegen is een voorstelling die tot stand kwam op vraag van Johan Simons. Hij zou een voorstelling in Zürich maken over de bergen, als Marthaler hier een stuk zou maken over de zee. Marthaler ging akkoord en maakte een voorstelling met internationale cast: Seemannslieder/Op hoop van zegen. Enkele acteurs van ZT Hollandia als Frieda Pittoors, Chris Nietvelt en Bert Luppes spelen samen met buitenlandse acteurs als Graham Valentine en Raphael Clamer en met de pianisten Clemens Sienknecht en Stefan Wirth. De première was in Gent en zette meteen de toon voor het nieuwe artistieke beleid van het NTG en de focus die het huis wil leggen op het internationale.
Zelf zag ik de voorstelling in Antwerpen. Het was mijn eerste keer Marthaler.
Een grote naam. Al veel over gehoord. Nog nooit zelf gezien. Tot nu dus.
Het decor van Anna Viebrock was alvast verbluffend. Het dek van een schip en een bruine havenkroeg vermengden zich tot één geheel. De achterwand bewoog tijdens de voorstelling op en neer mee op de denkbeeldige golven van de zee. Het decor was minutieus uitgewerkt, maar vooral sfeerscheppend. En die sfeer maakte meteen de kern van de voorstelling uit.
De titel van de voorstelling is namelijk enigszins misleidend. Want hoewel Marthaler zich liet inspireren door Herman Heijermans’ Op hoop van zegen, brengt de voorstelling het verhaal niet letterlijk. Er worden slechts enkele fragmenten uit de oorspronkelijke tekst gebruikt. Daarnaast sijpelen tal van andere invloeden de voorstelling binnen: van liederen van Bach, Schubert en Wagner via het Franse chanson tot Hollandse zeemansliederen van vader Abraham en hits van Will Tura. De gevoelsmatige associatie van dit alles zorgt vooral voor een bepaalde stemming. Meerdere stemmingen.
Het decor en de figuren die daarin rondlopen zijn hekenbaar in hun karakterisering als zeemanslui en tegelijkertijd hangt er toch ook iets bevreemdends over hen heen. Doordat de voorstelling uit een opeenvolging en herhaling van handelingen en liederen bestaat in plaats van uit een duidelijke verhaallijn, zijn de mannen en vrouwen op scène veeleer bundelingen van emoties dan wel met elkaar communicerende en met elkaar levende personen. Ze zijn omgeven door een waas van angst, melancholie, eenzaamheid, maar evenzeer stralen ze een niet aflatende hoop en een zeker optimisme uit.
De bevreemding van de personages wordt ook veroorzaakt door hoe ze zich op scène bewegen en gedragen. Hilarisch is het moment waarop Frieda Pittoors de scène doorkruist in een gevecht met haar overwaaiende paraplu. Nog absurder is Chris Nietvelt wanneer ze zich in alle bochten wringt om haar schoenen aan te krijgen. Of wanneer een acteur Daar in dat kleine café aan de haven inzet en er plots een schuif in het decor opengaat waarachter een drummer het beste van zichzelf geeft. Het zijn telkens korte, humoristische momenten die op het juiste ogenblik de overheersend melancholische sfeer van de voorstelling doorbreken.
Soms zorgt de herhaling echter ook voor een teveel. Wanneer één van de acteurs keer op keer zijn pruik verliest, is het humoristische effect ervan verdwenen. Overdaad schaadt. En dat kan jammer genoeg ook over de hele voorstelling gezegd worden. Want hoewel enkele beelden in de voorstelling erg treffend zijn, de samenzang van de klassieke liederen ontroerend is en de vele schlagers voor de nodige humor zorgen, is het geheel net iets te langgerekt. Desondanks werden mijn hoge verwachtingen omtrent Marthaler meer dan ingevuld. Dat hij snel terug mag komen!
Info: www.zthollandia.be
|
| Dit artikel werd reeds 154 keer gelezen. | auteur(s):Kerensa Verhoosel |
|