Theatermaggezien ®
omdat theater belangrijk is...
ARCHIEF 2000 - 2014

Marius, Fanny en César - de trilogie van De Onderneming 6 Juli 2004

Het gebeurt niet vaak, maar soms kan een theatervoorstelling diep ontroerend zijn. Ze kan zorgen voor een compleet verlies van elk tijdsbesef, van elk plaatsbesef. Wat rest zijn enkel die paar mensen op scène en de wereld die ze oproepen. Zo’n voorstelling is de trilogie Marius, Fanny en César van De Onderneming.

De originele tekst is van de Franse auteur en cineast Marcel Pagnol. In 1929 schreef hij Marius, het verhaal van een jonge man die zijn thuis en zijn grote liefde Fanny achterlaat uit liefde voor de zee. Twee jaar later volgde Fanny, waarin een antwoord gegeven werd op de vraag of Marius nog zou terugkeren. Uiteindelijk schreef Pagnol nog het filmscenario Cesar om de trilogie af te werken. Een trilogie die zich afspeelt in een volkse buurt aan de haven van Marseille. Drie stukken over een man en een vrouw. Over een hartverscheurende liefde. Drie stukken over een man en zijn vader ook. Over een allesomvattende ouderlijke liefde. Het is een verhaal met een duidelijke plot waarin de psychologie van de personages en hun onderlinge relaties centraal staan. Een verhaal dat net daardoor zeer herkenbaar en meeslepend wordt. Een verhaal dat een grote groep van mensen kan boeien.

Enkele jaren geleden speelde deze voorstelling reeds tijdens de zomer van Antwerpen aan de oever van de Schelde. Nu is het stuk nogmaals in openlucht te zien tijdens het komediefestival van het Kaaitheater langs het Brusselse kanaal. De setting is eenvoudig en tegelijkertijd overweldigend. De toeschouwers nemen plaats op een grote, houten tribune die gebaseerd is op een oude circustribune waarmee De Onderneming eerder al speelde. Van op deze tribune heeft het publiek zicht op de kaai, het water, de aangemeerde boten en de enkele decorstukken die voor de voorstelling gebruikt worden. Het is met andere woorden vooral de natuurlijke omgeving die als decor gebruikt wordt. Een locatie die ervoor zorgt dat je je als toeschouwer ook daadwerkelijk in de haven van Marseille waant. Je ziet de vissersbuurt waarin Fanny en Marius leven. De inleving van de toeschouwers kan nog vergroten doordat het decor steeds filmischer wordt naarmate de avond vordert. Neem nu het beeld van de eindscène. Een zwarte oldtimer. Het schaarse licht van een lantaarnpaal. De stroming van het water. De twee geliefden.

Maar niet alleen het oog wordt geprikkeld tijdens deze voorstelling. Je wordt als toeschouwer ook daadwerkelijk deel gemaakt van het wel en wee van Marius en Fanny. Naast het decor zijn er namelijk nog andere elementen die je als toeschouwer onderdompelen in het verhaal. Zo worden de toeschouwers voor, tijdens en na de voorstelling verwent met allerlei lekkers dat voor een specifieke sfeer zorgt. Bij aankomst op de Akenkaai wordt iedereen voorzien van een tas soep. Tijdens de voorstelling geeft cafébaas César een tournee générale en krijgt elke toeschouwer een drankje aangeboden. Vervolgens is er een pauze waarin de verschillende acteurs het publiek bedienen van een heerlijk visgerecht met een glas wijn. In het daaropvolgende stuk bevalt Fanny dan weer van een fikse zoon en gaan er suikerbonen rond. Uiteindelijk wordt het publiek ook nog schriftelijk uitgenodigd voor de koffietafel van Panisse die even later plaatsvindt. Als toeschouwer word je dankzij al deze attenties ongemerkt deelgenoot van wat zich afspeelt.

De keuze om te spelen in openlucht heeft evenwel ook een nadeel. De fikse wind zorgt er namelijk voor dat de tekst niet altijd verstaanbaar is en dat sommige zinnen verdwijnen in de ruimte. En toch is dit niet echt storend. Waas Grasmser ís namelijk Fanny. Frank Dierens ís Marius. Kris Van Trier ís César en ga zo maar door. De personages zijn mensen van vlees en bloed. Elk met hun eigen persoonlijkheid. Hun eigen gevoel voor humor. Hun persoonlijke reacties op de gebeurtenissen. Tekst is bijgevolg niet altijd nodig. De toeschouwers kunnen zelf vaak zien en voelen hoe het personage reageert. Hetzelfde geldt voor de momenten waarop acteurs zich schminken op scène of wanneer ze een dubbelrol spelen. Deze ingrepen breken de sfeer en het verloop van het verhaal van niet. De eerste ingrepen zijn louter functioneel en geven het tijdsverloop aan. De dubbelrollen zorgen dan weer voor een intimistische sfeer. Het verhaal vraagt immers niet om een grote acteursbezetting aangezien alles om Fanny, Marius en César draait. Besluit? De trilogie is een voorstelling om de vingers zowel letterlijk als figuurlijk bij af te likken.


Info: www.deonderneming.be

Dit artikel werd reeds 145 keer gelezen.auteur(s):Kerensa Verhoosel