De vraag van vermiljoen.
Youps Prachtige Paprika's | 16 April 2004 |
'Tien weet ik niet meer,
twintig herinner ik me vaag,
dertig vond ik heel erg,
veertig was feestelijk,
vijftig geen idee.'
Dat schreef cabaretier Youp van 't Hek in Binnen de Bebouwde kom een boekje dat hij onlangs uitgaf naar aanleiding van een halve eeuw rondlopen op deze aardkloot. In zijn recentste show Prachtige Paprika's houdt hij zijn leeftijdsgenoten een lachspiegel voor en geeft de consumptiemaatschappij een trap onder de kont. Van 't Hek verlangt naar de tijd toen je over slootjes sprong om naar school te gaan in plaats van de metaaldetector te passeren, de tijd toen de sjoelbak nog hipper dan computerspelletjes was.
Hij komt het podium opgehold zijn benen uitslaand als een kind dat nog niet goed weet wat met die onderste ledematen aan te vangen. "Ik zit in een quiz," begin hij, "en ik heb alles juist beantwoord, maar op de ultieme vraag blijf ik het antwoord schuldig: Hoe gaat het met je?" Youp is vijftig en dan is die vraag niet langer een kwestie van nonchalante beleefdheid in de grote mensenquiz, in deze circusparade van elke dag waarin we doen alsof we om het antwoord geven.
In Prachtige Paprika's laat van 't Hek letterlijk en figuurlijk de gevaarlijke afmetingen zien die trends kunnen aannemen van het indoor waterscooteren tot traag Porsche rijden langs de uitpuilende broeikassen van het Hollandse Westland. In zijn overdrijvingen klaagt hij de zeden van de tijd aan en ontziet daarbij niemand: geen paprikakweker, geen koning en allerminst zichzelf.
Youp van 't Hek: dat is immers slaan en zalven, zalven om weer toe te kunnen slaan. Geeft hij het publiek even de losse lijn van de lach, dan haalt hij ze onverwachts weer aan. Hij snoert je de keel met een ontroerend verhaal over de zwakbegaafde handtekeningjager Harry of oude tante Vera die na de dood van haar man 'geïsoleerd' werd in haar paprikahuisje door haar twee geldgeile zoons. Het schone en de kracht van dit soort cabaret is de dubbelheid waarmee van 't Hek op het podium staat. Hij vertelt zonder een rol te spelen. Of tante Vera werkelijk zijn tante is en heeft Harry echt bestaan? De vijftigjarige cabaretier die nergens meer in gelooft, heet ook Youpie. Toeval?
"Voor jullie staat een man die er niets meer van snapt," verzucht hij over de pseudo-alternatieve backpackers die op hun achttiende naar Borneo trekken maar nog niet eens de bakker in hun eigen buurt weten zijn. Hij durft zich in alle eerlijkheid nog hardop afvragen waarom er geen negerpleisters bestaan en hoe het godverdomme toch mogelijk is dat een goed doel als Foster Parents in geldnood verkeerd omdat ze verkeerd belegd hebben. Hoewel de gezongen nummers als intermezzi qua tekst lang niet altijd even ge(s)laagd zijn, toont van 't Hek met een nummer over biljartspelende goden die op onze klooiende mensenzooi neerkijken dat 'zijn generatie' cabaretiers nog protestnummers uit het goede hout weet te snijden en 'geëngageerd' nog geen scheldwoord noemt.
Hoewel her en der het verwijt klinkt dat van 't Hek met zijn laatste show minder wild om zich heen schopt omdat het chagrijn van weleer heeft plaats gemaakt voor onbegrip, smaken deze bitterzoete Prachtige Paprika's bijwijlen wranger dan zijn vroegere zuurpruimen. Pierrot is nu een kalende midlifekomiek met buikje die zijn eigen steunkousgeneratie niet verdragen kan.
Maar boven vijftiger, is van 't Hek vooral een doorwinterde vakman die weet waar de cabaretklepel hangt. Hij maakt onverwachte lussen van de tante die geen televisie had omwille van haar (streng gereformeerde) geloof naar de cabaretier die geen televisie meer wil omdat hij nergens meer in gelooft. 'Ook niet in ons, papa?', vraagt zijn dochter. Het publiek hapt naar adem bij deze onverwachte sidekick. Door van de hak op de tak springen, weet van 't Hek een serieuze boom op te zetten. Of in dit geval een paprikaplant want deze kweekspecialiteit uit het Nederlandse Westland ziet van 't Hek als symbool voor onze maatschappij.
"Glimmender, groter, sneller, anders word ik depressief," zingt hij tijdens een soort van gemuteerde Indianendans aan het slot van de voorstelling. Het is een overstatement dat meer dan gelijk welk filosofie of theatrale hoogdravendheid de vinger op onze zelf aangebrachte wonden legt. Youp van 't Hek rijt onze wonden misschien niet langer open zoals hij vroeger pleegde te doen, maar spreekt met Prachtige Paprika's klare en louterende taal. Zoals een moeder tegen het kind met de geschaafde knie zegt hij: we vallen allemaal wel eens, maar met een grapje erop zal de pijn overgaan. Dat is natuurlijk niet waar, maar we geloven erin en dat is het enige wat telt. Toch?
Youp van 't Hek speelt zaterdag 17 april 2004 in AB Brussel.
Van 8 tot 12 juni 2004 in de Bourla in Antwerpen.
|
| Dit artikel werd reeds 288 keer gelezen. | auteur(s):Liv Laveyne |
|