| Een huis voor straat- en circustheater | 24 November 2003 |
Vlaanderen heeft de laatste jaren heel wat internationale circustheaters naar hier gehaald, naar Theater op de Markt, naar de Zomer van Antwerpen, naar Oostende,...
De open vragen zijn: Wat wordt de Vlaamse inbreng? Zijn er gezelschappen die zich geroepen voelen om theater op straat te maken? Zijn er personen die zich echt professioneel willen ontwikkelen? Kunnen ze dat hier wel doen? Zijn er de middelen voor? Waar kunnen ze terecht?
De zomersfestivals deinen uit; in hun kielzog verschijnen professionele theatergezelschappen die ook wel eens buiten de muren van de schouwburgen hun producties willen spelen. Denken we maar aan De Onderneming, MartHa!tentatief, Laika, Tol, Woestijn ’93, ...
Zij kwamen in mei 2003 op mede-initiatief van het Vlaams Theater Instituut al eens samen om over vooral praktische en technische problemen te spreken. Locatieprojecten vergen een andere artistieke inzet en techniek, bereiken vaak een ander publiek, en onderwerpen je aan andere vaak van gemeente tot gemeente verschillende reglementen. Dit gesprek bleef tot nu toe tot een eenmalige ontmoeting ‘Buiten de muren’, want een vervolg vond men wel wenselijk, maar er werd niets praktisch afgesproken. Wordt vervolgd of niet, wait and see.
In het korte verleden zijn er ook al initiatieven geweest om in Vlaanderen en Nederland het theater op straat te bevorderen. ‘Het Vierde Kwartaal’ was tot voor kort een Nederlands-Vlaams samenwerkingsverband van 8 festivals uit Nederland en 2 uit Vlaanderen (het Internationaal Straattheaterfestival Gent en Dommelhof-Neerpelt). Bedoeling was om producties samen te kunnen opzetten, maar dat is de laatste tijd niet goed gelukt. Of Het Vierde Kwartaal nu helemaal stilvalt, is af te wachten. Wait and see.
‘Piloot’ is een gelijkaardig project maar dan van minder partners: van de festivals van Den Bosch, Zeeland, Heerlen, Gent, Dommelhof-Neerpelt, en Theater aan Zee in Oostende. Zij willen jaarlijks één productie laten maken die dan op die festivals gespeeld worden. In 2003 was dat de productie De bal is rond van ’t Arsenaal uit Mechelen. Voor 2004 wordt het wellicht een productie van Eric De Volder, maar dat was bij het schrijven van dit artikel nog niet voor honderd procent zeker. Wait and see.
Europees
Er bestaan ook Europese netwerken: Eurnet-star is een samenwerking van acht Europese festivals die Europese producties met subsidies van Europa willen opzetten die dan op die 8 festivals gespeeld worden.
In Situ (Situ a European Group of Co-producers) is ook een Europees project, maar nog in prille opbouw. Eind september 2003 was de oprichtingsvergadering. Coörganisatoren zijn vanuit Vlaanderen de Zomer van Antwerpen, en de festivals van Marseille, Sotteville (Frankrijk), Barcelona, Gras (Oostenrijk), Glascow (UK). Als partners zijn er o.a. Valladolid (Spanje) en Theater op de Markt.
Er zullen drie niet-taalgevoelige producties opgezet worden.
Men heeft de bedoeling fors te investeren in coproductie met internationaal gerenommeerde gezelschappen, zoals Royal de Luxe, Compagnie Oposito, Compagnie Off, maar ook jonge en nieuwe gezelschappen kansen en mogelijkheden tot starten te geven. De kans zit erin dat Dommelhof-Neerpelt dan een van de plekken wordt waar aan die producties gewerkt wordt. Want daar is ook het Huis voor Kunsten op Straat.
Maar eerst nog een ander Vlaams initiatief, dat vooral de administratieve belangen wil behartigen (terwijl het Huis echt coproduceert). Dat is de Vlaamse Federatie voor Kunsten op Straat. Ze is gesticht door de organisatoren van Theater op de Markt en het Internationaal Straattheaterfestival van Gent. Zij vinden dat er in Vlaanderen ook zelf iets moet gebeuren, en dat het niet alleen de buitenlandse en Franse circustheaters het mooie weer moeten maken. De Vlaamse federatie voor Kunsten op straat wil vooral fungeren als gesprekspartner binnen het Vlaamse, nationale en internationale professioneel straattheaterveld. Je kunt zeggen dat deze federatie de algemene belangen van het openluchttheater behartigt, naar de administratie, naar de overheid, naar een ook op papier vastgelegde professionele en artistieke erkenning van personen en organisaties.
Huis voor kunsten op straat
Dommelhof-Neerpelt heeft van de (weliswaar politiek omstreden) impulssubsidies voor Limburg gebruik gemaakt om een project in te dienen.
De impulssubsidies zijn er gekomen omdat een paar Limburgse politici, waaronder Marino Keulen, vonden dat Limburg een culturele achterstand had ten opzichte van de rest van Vlaanderen. Vraag is natuurlijk of dat wel zo IS ? Maar goed, dat is een ander verhaal.
Eerst wilden ze een intendant aanstellen, maar dan is een potje uitgevonden om impulsen te financieren. Bestaande projecten en initiatieven mochten geen plannen indienen, het moesten nieuwe dingen zijn. Daar zijn natuurlijk een aantal cultuurorganisaties opgesprongen. Zo ook Dommelhof dat een theaterwerkplaats voor straat- en circustheater wilde oprichten.
Hun eerste toelage is 196.000 euro, en dat zou in ieder geval drie jaar worden gegeven. In Limburg is er nog een hele hetze geweest – en terecht vind ik – over het feit dat Rimpelrock (pukkelpop voor 5O-plussers met Helmut Lotti, Dana Winner,...) met het tweede grootste bedrag van de impulssubsidies is gaan lopen.
Minister van Cultuur Paul Van Grembergen die de officiële beoordeling moet geven, heeft toegegeven dat dat kwam door politieke druk van buiten. Zitten Keulen en Stevaert daarachter? Maar ook nu weer goed, het Huis voor straatkunsten krijgt in ieder geval ook geld.
Marc Celis (Dommelhof):
Wij willen in die drie jaar dat wij de subsidies krijgen een project opstarten, dat dan blijft doorgaan in een regulier circuit. Een project dat Vlaamse gezelschappen en personen de kans geeft producties te maken. Hier zullen ze dan toonmomenten hebben, zoals nu op de editie van Theater in de piste 2003 al het geval is met bijvoorbeeld Jan Vandoren en Compagnie Baladeu’x. We hopen natuurlijk ook ze podiumkansen te bieden, en dat zal dan ook via het Europese netwerk Eurnet gebeuren.
Met de festivals zoals Theater op de Markt hebben we laten zien dat straattheater niet langer synoniem is van een statische mimekunstenaar of een fietsacrobaat die om den brode een terraspubliek tracht te animeren. Artistiek straattheater en kwaliteitsvol openluchttheater bestaat ook. We moeten voor de festivals nog heel veel artiesten uit het buitenland halen. En daar willen we iets aan doen.
Op productievlak staan we in Vlaanderen nog niet echt ver, zeker in vergelijking met onze buurlanden. De uitzonderingen bevestigen de regel, zoals Circus Ronaldo. Wij willen meer creaties op het gebied van straattheater, natuurlijk in de ruime zin van het woord.
Je kunt je afvragen of het landelijke Dommelhof in het “verre Limburg” dan wel de plek is voor zo’n productiehuis? Wij denken van wel. Buitenlandse festivals en gezelschappen hebben bewezen dat ook buiten de stad dat kan. Het gaat hier om straattheater maken, en dat is in de periferie perfect mogelijk. Het product dan aan het publiek krijgen, gebeurt dan via de festivals Theater op de Markt en Theater in de Piste, onze twee festivals, en al de andere Vlaamse en buitenlandse festivals waarmee we banden hebben en samenwerken.
Het productiehuis biedt naast logistieke en financiële steun, ook repetitieruimtes aan de nieuwe en bestaande gezelschappen die creaties willen maken. Ook internationale samenwerking wordt gestimuleerd. Als Vlaamse artiesten met buitenlandse kunstenaars samen werken, graag! Wij willen niet alleen gezelschappen laten samenwerken, maar ook op het artistieke, theatrale vlak willen we een kruisbestuiving stimuleren tussen straattheater, circustheater, beeldende kunst, figurentheater, muziek, ...
|
Info:
v.z.w. Huis voor Kunsten op Straat
PCT Dommelhof
Toekomstlaan 5
B 3910 Neerpelt België
www.limburg.be/pct
|
| Dit artikel werd reeds 260 keer gelezen. | auteur(s):Tuur Devens |
|