Troost aan de toog
“’t Schemert” van David Mamet, door Theater Zuidpool | 28 Januari 2002 |
|
| Scène uit 't Schemert |
|---|
Een "gewoon" stuk is "'t Schemert" niet. Het is een keuze uit "Goldberg Street. Short Plays and Monologues": korte scènes, invallen en mini-dialogen als mogelijke aanzetten tot een stuk. Maar het is wel degelijk een herkenbare tekst van David Mamet (54) en naar eigen zeggen het beste wat hij ooit schreef.
Mamet is theaterregisseur en veelschrijver, gespeeld over heel de wereld en geëerd door Hollywood. Hij staat bekend voor zijn spaarzaam en doordacht woordgebruik waarmee hij de spelers in een verbaal steekspel dwingt. Ook in "'t Schemert" ("The blue hour: city sketches") geen
oplaaiende passies, eerder een rationele benadering van een situatie of een gesprek, waarin elk woord een ander woord suggereert, zonder dat het definitieve woord ooit valt.
Met Mamet sta je op zeer glad ijs. Dat Theater Zuidpool er niet op uitschuift is vooral te danken aan de sterke taalgevoelige vertolking van Jan Steen, Eva Schram en Jobst Schnibbe. Hun taalgevoel wordt ondersteund door een even gevoelige lichaamstaal. Kleine gebaren, subtiele houdingen, nauwelijks merkbaar handenspel, onthullen een wereld van zielenpijn. Daarbij komt nog de strakke regie van Johan Heldenbergh die een mooi evenwicht vindt tussen de vertolkers onderling en tussen wat op de scène gebeurt en wat vertoond wordt op het videoscherm als een verwijzing naar de tastbare realiteit buiten de bar, die in de scenografie van Frans De Meyer als een tempel van troost wordt opgeroepen.
Evenwicht ook tussen de ernst die de personages voorwenden te bezitten en de banaliteiten die ze als volksfilosofie verkopen. Realisme gaat over in hyperrealisme. Machteloosheid wordt uitgezongen op het eiland van de karaokevloer.
Tijdens het HAPPY HOUR (twee whisky's voor de prijs van één), klampen drie mensen zich vast aan de mooi opgeblonken reling van de toonbank terwijl ze zichzelf luidop vragen stellen. Antwoorden zijn er niet voor het welstellende dametje dat wanhopig verlangt naar een strelende hand, voor de precieze zakenman of kantoorklerk wiens huwelijk failliet is, voor de berooide maar modieuze jongeling die zijn moeder mist.
In zijn aangrijpend openingslied zet Jan Steen de toon van de voorstelling. Het is een vervreemdende benadering van uitersten: het begin van het leven, de moeder, en het einde, de dood, waarbij praten de sterfelijkheid steeds weer uitstelt, de tango die de WC-madam (Jeannine van
Hoorde) danst met haar vriend (Jacques Honoré) een symbool is van gedroomde onvergankelijke liefde en barman Heldenbergh met een onbeduidend verhaal over zijn hond de keet sluit en elke betovering ongedaan maakt. Een Mamet die bijblijft.
"'t Schermert" is te zien in diverse culturele centra in Vlaanderen tot 16 maart en in De Brakke Grond in Amsterdam op 31 mei en 1 juni 2002.
Info: Theater Zuidpool, Lange Noordstraat 11, Antwerpen. Tel.: 03/231.57.58, web: www.zuidpool.be,
email: info@zuidpool.be
Foto: Raymond Mallentjer
|
| Dit artikel werd reeds 150 keer gelezen. | auteur(s):Roger Arteel |
|